Çemberlitaş Nedir Ne Demek, Anlamı, Hakkında Bilgi
Çemberlitaş nedir? İstanbul’da Divanyolu üzerinde Osmanlı devrinde Tavuk Pazarı denilen meydanda bulunan sütun. İlk kısmı, Apollon heykeli sütunudur İstanbul’un Bizans devrinin en önemli meydanlarından biri Konstantinos (Çemberlitaş Meydanı) şehrin çeşitli semtlerine giden yolların kavşak noktasıydı. Meydanın etrafında şehrin en önemli çarşıları bulunuyordu. Bizanslıların resmi törenlerini yaptıkları meydanların başında gelirdi. Şehre gelen imparatorlar, senatörler tarafından burada karşılanırdı. Fetihten sonra, meydan ticari yönden hareketliliğini kaybetti. Ancak Çemberlitaş’ın etrafında bulunan salhaneler ile İkinci Meşrutiyete kadar İstanbul’un ekonomik hayatındaki rolünü devam ettirdi. Osmanlılar devrinde, Kumkapı yolu üzerinde, elçilerin misafir edildikleri Elçihanı bulunuyordu. Osmanlılar zamanında Dikilitaş adını alan bu meydandaki sütunun Roma’dan getirildiği ve boyunun 176 metre olduğu rivayet edilir. Dokuz parça kırmızı porfir kitlesinin üst üste konulmasından meydana gelen sütunun bugünkü yüksekliği 57 metredir. Sütun altıgen mermer kürsü ve porfirden taban üzerine oturmaktadır. Sütunun tepesinde de bir zamanlar üzerinde bulunan heykeli taşıyan kırmızı Mısır porfirinden bir taban bulunmaktadır. Sütun, İstanbul’un kuruluşu esnasında Roma’dan getirtilmiş ve üzerine Büyük Konstantinos kendi heykelini diktirmiştir. Geçen zaman içinde buradaki imparator heykelleri de değişmiştir. Birinci Alexsioz Kommenos, sütunun üzerine yaldızlı bir haç ve bir kitabe koydurmuştur. Osmanlılar devrinde fazla değişiklik görmeyen bu Dikilitaş’ın sadece tepesindeki haç indirilmiştir. 1672’deki büyük İstanbul yangınında, etraftaki büyük sıcaklığın neticesi, sütunun porfir blokları çatlamıştır. Sultan İkinci Mustafa devrindeki imar hareketi esnasında, dikilitaş sağlamlaştırılmak için, tabanı üç blok halinde duvar içine alınmış ve sütun çemberlerle sağlamlaştırılmıştır. Bu tarihten sonra Dikilitaş Çemberlitaş olarak anılmaya başlamıştır. Cumhuriyetten sonra, Çemberlitaş bazı binalar yıktırılarak sütun maydana çıkarılmıştır. Buradaki en son tamirat 1955-60 seneleri arasında yapılmış, meydan şimdiki şekline getirilmiştir.