Çelebi Zade İsmail Asım Efendi (Şeyhü’l-İslam ve Vak’anüvis) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Çelebi Zade İsmail Asım Efendi (Şeyhü’l-İslam ve Vak’anüvis) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Osmanlı edib ve tarihçilerinden olup (Küçük Çelebi) adı ile bilinen Reisu’l-Küttab Mehmed Efendi’nin oğludur.

Basılmış Meşhur eserleri:

Raşid Tarihi’ne zeyl olmak üzere 1135-1141 (1723- 1728) senelerine kadar Osmanlı tarihinin olaylarını beyan eden bir tarihdir ki tarihi olayları tasvir tarzı ile Raşit Tarihini andırır. Vefatı (Asım ismail Efendi kıldı Firdevsi mekan) mısra ının gösterdiği 1173 (1760) dedir. Kabri İstanbul’da Molla Gürani Mahallesindedir. 1198 (1784) tarihinde üçü bir arada basılmış olan Sami, Şakir ve Suphi Tarihleri de 1143-1156 (1730/­1743) senelerine kadar olan Osmanlı Devleti olaylarını hikaye eder,

Üç dilde nesir ve şiir yazmaya muktedir olduğu gibi şiirlerinin ekserisi hikmetli sözleri ihtiva etmektedir. Tarihi ile divanı ve münşeatı [nesir tarzında yazıları] Basılmıştır.

(Acaibu’l-Letaif) ismindeki tercemesi asrımız bilgi ve kalem sahiblerinden Diyarbekir’li Ali Emiri Efendi’nin himmetiyle ve kıymetli haşiyeler ilavesi ile basılmıştır. Bu eser Şahruh zamanında 822 (1419) senesinde Orta Asya ve Çin’e sefirlik vazifesiyle giden ve iki sene on beş gün sonra yine Herat’a dönen Hoca Giyasu’d-Din Neffaşi adlı zatın günlüğü yani seyahatnamesi’nin ismi olup Damad İbrahim Paşa adına terceme olunmuştur. Sultan 3. Murad devri bilgi sahiblerinden bir zatın da Farsça’dan terceme edilmiş (Tarih-i Nevadir-i Çin-i Maçin) isminde bir eseri vardır ki 1270 (1854) tarihinde İstanbul’da Basılmıştır.

Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.