Celalzade Koca Nişancı Mustafa Bey kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Celalzade Koca Nişancı Mustafa Bey kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: İlim ve kalem erbabından, siyaset ve hükumet idaresinin hikmetine vakıf bir zât olup Tosyalıdır. İlk tahsilini memleketi ulemasından ve yüksek tahsilini de İstanbul alimlerinden ikmal ederek devlet hizmetine girmiştir. Haiz olduğu fazileti ve İslami yazı türlerinden «Divani» yazıda- ki mahareti mesleğinde yükselmesine sebeb oldu. Yine bu sebeble Yavuz Sultan Selim Han zamanında (Divan-i Hümayun) katibleri sırasına girdi. Kanuni devrinde Mısır’a me’mur olan Vezir-I A’zam İbrahim Paşa’nın takdir ve himayesine mazhar olarak mezkur vezirin tezkireciliği vazifesi ile Mısır’a gitti. Buradan dönüş tarihi olan 931 (1525) de Hariciye Nazırı (Reisu’l-Küttab) tayin olundu. 941 (1534) tarihinde Bağdad fethinde bulunup Nişancı Seydi Bey’in vefatı üzerine Nişancılık tevcih olunarak 24 sene bu mühim vazifede bulunmuştur. Bu hizmet dolayısıyla devletin mühim islerinin eri iyi bir şekilde düzeltilme ve yürütülmesi hususunda pek büyük bir liyakat ve dirayeti görüldü. 964 (1557) tarihinde emekliliği seçerek on sene Muteferrika-başılık ile omur sürdü. Kanuni Sultan Süleyman Han’ın seferlerinden olan Siketvar Seferinde de bulunarak Tuğrakeşlik vazifesini ifa etti. İstanbul’a avdetinde «Mustafa ibn-i Celal Tevki» ve «ilahi! Rahmet eyle Mustafa’ya» Mısra’larının delaleti olan 975 (1568) tarihinde vefat ederek Eyüp civarında «Nişancı» adi ile adına nisbet edilen mahallede binasına muvaffak olduğu Cami’in bitişiğine defn edildi. Fazilet ve iktidar cihetiyle kendisine yaklaşan küçük kardeşi Salih Efendi de yanında medfundur.

Eserleri:

Beyitlerinden:

Fenn-i aşka başladım dikkatle gördüm nice bab

Metni derd u faslı hicran ile dolmuş bir kitab.

Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.