Edebiyat

Celal Sahir Erozan Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği

Celâl Sahir Erozan. Şair, yazar ( 29 Eylül 1883’te İstanbul’da doğdu, 14 Aralık 1935’te aynı kentte öldü).

Babası Yemen vâli ve kumandanı İsmâil Hakkı Paşadır. Nümûne-i Terakki Özel Ilkokulu’nu, Davutpaşa Rüştiyesi’ni ve Vefa İdadisi’ni bitirdi. Hukuk Mektebi’ne devam etti. Buradaki öğrenimini yarıda bırakıp 1903’te Hariciye Nezareti’ne girdi. Mercan ve Kabataş liselerinde edebiyat ve Fransızca dersleri öğretmenliği yaptı. 1917-1918 arası ticaretle uğraştı.

Cumhuriyet’in ilânından sonra da Zonguldak milletvekili olarak üçüncü dönem Parlamento üyeleri arasında yer âldı (1928-1935). Bu yıllarda yeni Türk alfabesini hazırlamak için çalışan heyete seçildi. Türk Ocaklarının 1932’de kapatılmasına kadar orada çalıştı. Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin (Türk Dil Kurumu) kuruluşuna katıldı, üye seçildi, 1932’de Umumi Kâtipliğe (genel yazman) getirildi.  14 Aralık 1935’te akciğer kanserinden öldü. Bakırköy’deki âile kabristanına gömüldü.

E
îtibâren Malûmat, Musavver Fen ve Edeb, Pul, Lisan gibi dergilerde şiir ve makaleleri yayımlanmaya başladı. Bu yazılarında Ahmed Celâl, Velhan, Şârık, Hikmet Celâl gibi takma adları kullanmıştır. Fransızcasını ilerletip, Fransız edebiyatı hakkında bilgi edinince edebî zevki değişti ve Servet-i Fünûn Dergisi’nde şiirler yazmaya başladı. 1901’de derginin kapatılmasına kadar şiir ve yazı hayatını sürdürdü.

Celâl Sahir’in yeniliğe açık olması, düşünce ve sanat yaşamında değişik evreler oluşturur. II. Meşrutiyet’in îlânından sonra oldukça aktif bir hayata başladı. Kısa bir süre Demet adlı bir kadın dergisini çıkardı ve feminizmi savundu. Musavver Muhit Dergisi’nin müdürlüğünü yapan Celâl Sâhir, 1909’da kurulan Fecr-i Âtî topluluğuna ilk katılanlardandı. Kısa bir süre sonra topluluğun reisi oldu. Türkçülük akımıyla ilgilenen Celâl Sâhir, dilin sâdeleşmesi görüşünü ileri sürdü. Bu görüşleriyle Yeni Lisan hareketinin İstanbul’da ilk savunucusu oldu. 1911’de Selanik’e giderek, burada çıkarılan Türk Yurdu, Türk Derneği, Genç Kalemler gibi dergilerde yazılar yazdı.

Celâl Sâhir, şâir olarak tanınmasına rağmen, oldukça hacimli nesirleri de vardır. Bu yazılarında zamanın edebî eserlerini ele alır ve düşüncelerini söyler. İlk şiirleri klasik nazmın özelliklerini taşır ve Tevfik Fikret’in etkisi görülür. Daha sonra Servet-i Fünûn’da yazdığı şiirlerde sanat için sanat prensibine bağlı kalmış. Şiirlerinin konusu genelde aşk ve kadındır. Milli duygulara yer veren şiirler de yazmıştır. Yazılarında şiir estetiği üzerinde durmamıştır. Ona göre şiir bir düşünce işi değil, duygu işidir. Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat yıllarında yazdığı şiirlerinde dili sâdeleşir. Daha sonraları Türkçülük akımını görüş olarak kabul etmesine rağmen, bu düşüncesini şiirlerinde aynı rahatlıkla işlememiştir. Bu devirde yazdığı şiirlerinde Mehmed Emin’in tesirinde kalmıştır. Celâl Sâhir, Türk edebiyat ve siyâset hayâtında ortaya atılan akım ve inkılapların yayılmasında ve benimsenmesinde çok etkili olmuştur.

Eserleri

  • Beyaz Gölgeler: 1898-1909 yılları arasında yazdığı şiirlerin toplanmasından oluşan bir eserdir.
  • Buhran.
  • Siyah Kitap Fecr-i Âtî devrinde yazdığı manzum ve mensur parçaları kapsar. Eserde 37 şiir, 10 nesir bulunmaktadır.
  • Kardeş Sesi: İkinci Meşrutiyetin îlânı üzerine yazılmış bir risâle olup, basılan ilk eseridir.
  • Mebus Namzetleri: Siyâsî, manzum, mizahî küçük bir eserdir.
  • Kırâat-i Edebiyye: Fuat Köprülü ile birlikte hazırladıkları üç ciltlik orta öğretim kitabıdır.
  • Müntehab Çocuk Şiirleri: Mehmed Âsım’la birlikte ilkokullarda okutulmak için hazırlanan üç ciltlik antolojidir.