Klinik Psikolojisinde TANI KATEGORİLERİ

DSM-IV çogul eksenli sınıflamayı içermektedir; burada her birey beş boy^t yani eksende incelenmektedir. Çogul eksenli sınıflama her boyutta bireyin incelenme­sini içerdigi için birçok alanda bilgi toplamayı zorunlu kılmaktadır. Ayrıca bireye bir tanının konulması beraberinde birçok dışlayıcı tanıyı içerdigi için tanı koyan ki­şiyi ayrıntılı degerlendirme yapmaya zorlamaktadır. DSM-IV’ün çok eksenli sınıfla­masında Eksen I, kişilik bozuklukları ve zihinsel gerilik hariç (bunlar...

KLİNİK DEĞERLENDİRME ve KLİNİK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

KLİNİK PSİKOLOJİDE NORMALDIŞI DAVRANIŞLARIN TEDAVİLERİ İLE İLGİLİ TERAPİ YAKLAŞIMLARI

Psikoterapi, bu alanda eğitim görmüş olan ruh sağlığı uzmanları tarafından hasta­ya yaşamış olduğu psikolojik problemlerin üstesinden gelmesi için yardım etmeyi amaçlayan profesyonel bir ilişki sürecidir. Herkesi memnun edecek tek psikotera­pi tanımı bulmak oldukça zor olmasına rağmen, bu tanım psikoterapide yer alan üç unsurun altını çizmektedir: (1) Psikoterapide yer alan kişiler (hasta-terapist, ba­zı uzmanlar daha çok danışan-danışman terimini tercih etmektedirler),...

Psikolojik Danışman Ne İş Yapar

Daha çok normal ya da orta düzeyde sıkıntı ve uyum problemi yaşayan birey ya da gruplarla çalışan meslek grubudur. Tarihsel olarak baktığımızda psikolojik da­nışmanlar daha çok eğitim ve mesleki danışmanlık alanlarında faaliyet göstermiş­lerdir. Ülkemizde Eğitim Fakültelerinin Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümle­rinden mezun olan bu uzmanlar daha çok eğitim kurumlarının psikolojik danışma servislerinde hizmet vermektedirler. Psikolojik danışmanların hizmet verdikleri ku-...

Sosyal Hizmet Uzmanı/Sosyal Hizmet Çalışanı Ne İş Yapar

  Sosyal hizmet uzmanı ya da sosyal hizmet çalışanı ekonomik, sosyal ve kültürel yönden sıkıntı içinde bulunan kişi, grup ve toplulukların sorunlarını tanımaları, sa­hip oldukları olanakları kullanmaları, çevredeki olanakları araştırmaları ve yarar­lanmalarına yönelik hizmet veren uzmanıdır. Ülkemizde üniversitelerin Sosyal Hiz­met Bölümlerinden mezun olan bu meslek grubundaki çalışanlar psikolog ve psi- kiyatristen farklı olarak daha çok aile ortamı, çalışma koşulları, okul...

Sağlık Psikologları Ne İş Yapar

Sağlık psikolojisi, son yıllarda hızlı bir gelişme gösteren ve adından sıkça söz edi­len psikoloji alanlarından biridir. Ülkemizde 4 yıllık psikoloji lisans eğitiminden sonra sağlık psikoloji alanında yüksek lisans ya da doktora yaparak uzmanlaşan meslek grubudur. Temel çalışma alanı olarak hastalıkların önlenmesi, iyi sağlık ko­şullarının yaratılması, geliştirilmesi ve devam ettirilmesi ya da tıbbi bir rahatsızlığa sahip kişilerin tedavi edilmesine yönelik...

Sosyal Kolaylaştırma – Grup Etkisi

  Diyelim egzersiz maksadıyla koşmayı seviyorsunuz. Kendi kendinize olduğunuz­da mı daha hızlı koşarsınız yoksa etrafınızda sizden başka koşanlar da varken mi? Ya da diyelim bir grubun önünde konuşma vermeniz gerek. Kendi kendinize pro­va yaparken mi daha iyi bir performans sergilersiniz yoksa size çevrilmiş onlarca gözün altında mı? Psikolog Norman Triplett, 1898 tarihli ve sosyal psikolojinin ilk laboratuvar de­neylerinden biri kabul edilen...

Sosyal Kaytarma – Grup Etkisi

  Diyelim ki sizden ya tek başınıza ya da başka birkaç kişiyle beraberken mümkün olduğunca yüksek ses çıkararak el çırpmanız ya da bağırmanız istendi. Sizce tek başınıza olduğunuzda mı daha yüksek ses çıkartırsınız yoksa başkalarıylayken mi? Ya da diyelim grup olarak sizden bir tuğla ne gibi farklı şekillerde kullanılabilir, bu konuda mümkün olduğunca çok fikir üretmeniz istendi. Aynı görev size...

Grup Kutuplaşması – Sosyal Etkisi

  Bilhassa iş dünyasında, grupların, komitelerin bireylere nazaran daha doğru ana­lizler yapacağı, daha yerinde kararlar vereceği düşünülür. Oysa bu varsayım her zaman doğru değildir. Gruplar bazen daha sağlıksız kararlara ulaşıyorlarsa bunun bir sebebi de “grup kutuplaşması” (group polarization) olgusudur. Grup kutuplaş­ması, bir grubun bir konu hakkında başlangıçtaki eğilimi neyse, grup içi etkileşim­lerin o eğilimi daha aşırı hale getirmesine denir. Diyelim...

Kitlelerin Bilgeliği

  Gördüğümüz gibi, sosyal psikoloji literatürü grup içindeki bireyin daha tembel, saldırgan, sorumsuz, ahlaksız davranabileceği gibi sevimsiz pek çok bulguyla do­ludur. Ancak grupların övgüye layık bulunduğu alanlar da vardır. Bunlardan birin­cisi, ortaklaşa grup aklının sıklıkla tek tek uzmanların verdiği cevapların ya da yap­tığı tahminlerin önüne geçtiğidir. Buna “kitlelerin bilgeliği” denir. Buradaki kilit husus, grup kutuplaşması örneğinde gördüğümüzden farklı olarak grup...

SOSYAL İLİŞKİLER

Daha önce de vurguladığımız gibi, hayatımız insanlarla ve sosyal ilişki ağlarıyla çe­peçevre sarılı geçer. İnsanlararası ilişkilerin sevgi ve aşktan cinayet ve soykırıma uzanan, aydınlık ve karanlık türlü türlü yüzleri vardır. Bu kısımda dünyayı bizim için cennete de cehenneme de çevirebilme kudretine sahip bu ilişkileri biraz daha iyi anlamaya çalışacağız.  

Saldırganlık ve Şiddet – SOSYAL İLİŞKİLER

  Bir başkasına zarar verme niyetiyle yapılmış davranışa saldırganlık denir. Saldır­ganlık, yüksek dozda zor kullanımı ve fiziksel zarar da içeriyorsa buna şiddet de­riz. Haberlere şöyle bir göz atmak, bize dünyanın saldırganlık ve şiddet içeren dav­ranışlar konusunda maalesef bir sıkıntı çekmediğini hatırlatır. Bireyler bazen bir hedefe ulaşmak için bilinçli ve planlı olarak saldırganca dav­ranışlarda bulunurlar; bazense saldırganlıkları anlık tahriklerin sonucudur. Her iki...

İşbirliği ve Yardım – SOSYAL İLİŞKİLER

Saldırganlık ve şiddet insanlararası ilişkilerin karanlık, çirkin yüzüyse, işbirliği ve yardımlaşma aydınlık, ümit aşılayan yüzüdür. Bugün insanlık olarak ulaştığımız medeniyet seviyesi - bütün kusurlarına rağmen - akıllara durgunluk vericiyse, bu­nu mümkün kılmış olan şey işbirliğidir. Evleri ve uçakları, hastaneleri ve okulları, Mısır Piramitleri’ni ve Çin Seddi’ni, yediğiniz ekmeği, oturduğunuz koltuğu, oku­duğunuz bu kitabı hep insanlar bir araya gelip ortak bir...