TABAKALAŞMA VE DİN İÇİ HİYERARŞİLER
TABAKALAŞMA VE DİN İÇİ HİYERARŞİLER Dittin toplumsal değişme açısından önemini kavramak ve din içi otJJM hiyerarşik grupların toplumsal yapı ve tabakalaşmadaki yerlerini özetleyebilmek. Bu bölümde, din sosyolojisinin din ile toplum ilişkisine dair çözümlemelerine kısaca değinerek din sosyolojisi açısından toplumsal yapı, değişme ve tabakalaşmanın nasıl kavranıldığına değinilecek. Burada amaç, sosyolojinin genel toplum çözümlemelerinde genellikle tali bir yer verilen dinin, aslında toplumdaki etkinliğine...
Dinî Grupların Seküler Tabakalaşması
Dinî Grupların Seküler Tabakalaşması Her ne kadar tabakalaşma ile din arasındaki ilişkiyi, dinin toplumda mevcut olan toplumsal katmanları meşrulaştırma işlevi gördüğü tezi ile açıklamak genel olarak kabul görmüş bir durum ise de din ile toplumsal tabakalaşma arasında bundan farklı ilişki biçimlerinin var olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle Batı'da dinin kendi içindeki hiyerarşik yapısına odaklanan klasik tezleri ve klasik sosyolojik tabakalaşma teorilerini...
Kast Sistemi ve İnanç
Kast Sistemi ve İnanç Kast, farklı toplumlarda örneğin Eski Mısır, Yunan site devletleri, Roma İmparatorluğu, Afrika ve Polinezya yerlileri gibi antik dünyanın bir çok toplumunda ve hatta Amerika'daki kölelik uygulamaları gibi modern dönemlerde ve bir anlamda da "sütunlaşma" ile modern toplum aşamasına geçen Hollanda toplumunda görülse de daha çok Hindistan'daki biçimiyle değerlendirilmekte olan bir sistemdir. Kelimenin kökeni Portekizcedir ve "ırk"...
DİNİN TOPLUMSAL TABAKALAŞMAYA ETKİLERİ
DİNİN TOPLUMSAL TABAKALAŞMAYA ETKİLERİ Toplumsal tabakalaşma teorileri ile din arasındaki ilişkiyi incelemek ve din ile tabakalaşma arasındaki modelleri açıklayabilmek. Her ne kadar toplumsal tabakalaşma konusundaki görüşlerde "din"in de toplum içinde farklılaşma ve tabakalaşmaya katkıda bulunduğunu söyleyenler çıkmışsa da bu etkiler veya katkılar ekonomik veya diğer toplumsal etkenlere verilen ağırlık nedeniyle ciddi anlamda incelenememiştir. Bu durum bir bakıma anlamlıdır çünkü toplumda dinden...
Klasik Tabakalaşma Teorileri
Klasik Tabakalaşma Teorileri Bu anlamda, sosyoloji geleneğinde, toplumsal tabakalaşma ve farklılaşmayı ilk inceleyen ve toplumsal yapı içindeki eşitsizliklere ve farklılaşmalara ilk dikkat çeken iki önemli sosyal bilimci Karl Marx ile Max Weber olmuştur. Marx ile Weber'in çoğunlukla birbirleriyle çelişen sosyal tabakalaşma tezleri, bütün toplumlarda var olduğuna inanılan toplumsal tabakalaşmaların incelenmesi için bir başlangıç oluşturur. Klasik sosyolojinin ana akım kavramlarını ve...
TOPLUMSAL TABAKALAŞMAYA GENEL BAKIŞ
Toplumsal Yapı, Değişim ve Tabakalaşma Bağlamında Din TOPLUMSAL TABAKALAŞMAYA GENEL BAKIŞ Toplumsal Yapı, Toplumsal Değişim ve Toplumsal Tabakalaşma Dinin toplumsal yapı, toplumsal değişme ve toplumun ekonomik, sosyal, siyasal ve ideolojik kaynaklı bir dizi eşitsizlikler temelinde çeşitli toplum katmanlarına bölünmesini inceleyen bir sosyolojik dal olarak toplumsal tabakalaşma açısından ne tür işlevlere sahip olduğunu kavrayabilmek için, öncelikle sosyolojinin ve din sosyolojisinin bu tür toplumsal...
TÜRKİYE’DE DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞININ SOSYOLOJİK KONUMU
TÜRKİYE'DE DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞININ SOSYOLOJİK KONUMU Diyanet İşleri Başkanlığının Türkiye bağlamındaki yeri ve önemini sosyolojik açıdan açıklayabilmek. Diyanet İşleri Başkanlığı Cumhuriyetin temel kurumları arasında yer alır. Yasada belirtilen amaçlar çerçevesinde kendi görev ve sorumluluklarını yerine getirmekle yükümlü bir kamu kurumu olarak Diyanet, Türk modernleşmesinin din bağlamındaki yönelimlerini yansıtması açısından da özgün bir kurumsal pratik olarak değerlendirilebilir. İslam dininin inançları, ibadet ve ahlak...
İSLAM DİNİNDEKİ TEMEL EKOLLER, MEKANLAR VE DİN ADAMLARI
İSLAM DİNİNDEKİ TEMEL EKOLLER, MEKANLAR VE DİN ADAMLARI Tasavvuf, Kelam, Fıkıh Tasavvuf, sufizm olarak da bilinen bir kavram olup ağırlıklı olarak İslam geleneği içinde kullanılmaktadır, islam'da mü'minin Tanrı'nın doğrudan bilgisine ulaşmasını amaçlayan düşünce, inanç ve yaşam biçimi olarak tasavvuf, dinler tarihindeki genel terimle İslam'ın mistik boyutunu belirtmektedir. Aslında sadece İslamda değil, diğer pek çok dinde de var olan ve mistik düşünce ve...
MEZHEP, TARİKAT, MEŞREP
MEZHEP, TARİKAT, MEŞREP Mezhep, tarikat ve meşrep kavramlarının sosyolojik boyutlarım Türkiye'den örneklerle açıklayabilmek. Mezhep, tarikat ve meşrep kavramları özellikle dinsel toplumlardaki dinî, siyasi ve entelektüel ayrışmaları ifade etmek için kullanılmaktadır. Kuşkusuz mezhep kavramının bölünme, ayrışma ve farklı usuller etrafında sosyo-kültürel bağlamlardan beslenen bir yapı tarzında oluşmaları sadece İslamiyet'e özgü bir gelişme değildir. Hemen her dinde mezhepsel yönelimlere rastlamak mümkündür. Bu farklılaşmayı...
KİLİSE, KATEDRAL, SİNAGOG
KİLİSE, KATEDRAL, SİNAGOG Yaygın dünya dinlerinin kilise, katedral ve sinagog gibi kurumsal |Plip yapılanmalarını karşılaştırmalı olarak açıklayabilmek. Cemaat, ümmet ve millet kavramları İslam toplumlarını açıklayıcı birer anahtar kavram olarak kilise, katedral ve sinagog kavramları da İslam dışındaki diğer dinleri, örneğin Hıristiyan ve Yahudi dinî geleneklerini açıklamak için kullanılmaktadır. Bu bağlamda Kilise Hiristiyan geleneğinde hem kutsal mekânı yani tapınağı, hem de yerel ya...
CEMAAT, ÜMMET, MİLLET
CEMAAT, ÜMMET, MİLLET Dinin cemaat, ümmet, millet gibi kavramlar eşliğinde nasıl değerlendirilebileceğini özetleyebilmek. Belli bir dine bağıldık duyanların o dinin öngördüğü hedefler doğrultusunda kendilerini tanımlamaları, söylem ve iddialarını bu aidiyet içinde temellendirmeleri her şeyden önce ortak bir bilince sahip olmanın gereğidir. Sosyolojik bağlamda özellikle din eksenli toplumların değerlendirilmesinde söz konusu toplumların dinî ve kültürel kodlarını taşıyan yapılanmalarını asla ihmal etmemek gerekir. Birbirleriyle...
SOSYOLOJİK ÇERÇEVE
Dinin Örgütlü Yapıları ve Dinsel Liderlik Kategorileri SOSYOLOJİK ÇERÇEVE Dinin sosyolojik bir çerçevede nasıl değerlendirilebileceğini açıklayabilmek. Din, insanlığın var oluşuyla yaşıt bir kavramdır. Bir dine inansın ya da inanmasın her insanın belli bir din algısı hatta din konusunda kendisini bağlayan bir yaklaşımı söz konusudur. Esasen bu çeşitlilik çok kere din konusunda birbiriyle uzlaştırılması zor pek çok tanımı gündeme getirmiştir. Bu çerçevedeki tanımlamaların...
Dinin Eğitim Kurumu ile İlişkisi
Dinin Eğitim Kurumu ile İlişkisi Şüphesiz burada da karşılıklı bir ilişki söz konusudur. Din eğitimi, eğitim dini et- kileyegelmiştir. Bu çerçevede bir temel kurum olarak din, diğer kurumların düzen, meşruiyet ve sürekliliğine katkıda bulunduğu gibi eğitim ile de yakından ilgilenmiştir. Büyük bir ihtimalle ilk formel eğitim, din kurumu tarafından gerçekleştirilmiştir. Çünkü eski Sümer, Eti, Mısır uygarlıklarında tapınakların aynı zamanda birer...