Casimir Davaine Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

DAVAINE, Casimir Joseph (1812-1882)

Fransız tıp ve mikrobiyoloji bilgini. Şarbon basili üzerindeki araştırmalarıyla, tıp ve veterinerlik bakteriyolojisinin öncülerindendir.

19 Mart 1812’de Saint-Amand-les-Eaux kentinde doğdu. 14 Ekim 1882’de Garches’ta öldü. Paris’e giderek 1830’da tıp öğrenimine, 1835’te La Charite Hastanesi’nde stajyer hekim olarak klinik çalışmalarına başladı. 1837’de doktorasını aldıktan sonra bir yandan serbest hekimlik yaparken, bir yandan da Charite’de eski öğretmeni Pierre Rayer (1793-1867) ile birlikte bitki patolojisi, parazitoloji, mikrobiyoloji ve bakteriyoloji araştırmalarını sürdürdü. Yeni gelişmekte olan bu dallardaki öncü çalışmalarına karşın hiçbir üniversiteden profesörlük önerisi almayan ve yaşamı boyunca bir laboratuvara sahip olamayan, üstelik yıllarca hastalıkların mikroplarla bulaştığı görüşüne karşı çıkanların sert eleştirilerine uğrayan Davaine, 1858’de Legion d’Honneur’ün “chevalier” nişanıyla ödüllendirildi.

Davaine, 1850’lerde Rayer ile birlikte çalışırken, şarbon hastalığının nedenlerini araştırmaya başladı. Özellikle koyun, keçi ve sığırlarda ölümle sonuçlanan bu hastalık, salgın yıllarında ülke ekonomisinde büyük kayıplara yol açıyordu. Daha ilk gözlemlerinde şarbondan ölen bir koyunun kanında “ipliksi” ya da ince “çomak” biçimi oluşumlara rastlayan Davaine ile Rayer’nin bu bulgusu uzun yıllar değerlendirilemedi. 1863’te Pasteur’ün, mayalanma üzerindeki çalışmalarını sonuçlandırarak her mayalanma olayının bir mikroorganizmadan ileri geldiğini açıklamasından ve havasızyaşar bakterileri tanımlamasından sonra araştırmalarını ilk gözlemleri doğrultusunda yoğunlaştıran Davaine, şarbonlu hayvanların kanındaki bu mikroorganizmaların (Bacillus anthracis) hastalığın tek sorumlusu olduğunu bildirdi. Buna karşılık hastalığın bulaşma yolu ancak 1876’da, Koch’un, bakterilerin sporlar oluşturarak tüm elverişsiz koşullara ve mikrop öldürücülere direnç gösterebildiğini kanıtlamasından sonra anlaşılabildi. Hastalıklı hayvanların gömüldüğü toprakta bile sıcağa, soğuğa ve kuraklığa dayanarak uzun yıllar yaşayan bu sporlar, otlaktaki bitkileri yiyen hayvanlara kolayca hastalık aşılayabiliyordu. 1881’de Emile Roux ve Charles Edouard Chamberland’ın (1851-1908) da katkılarıyla Pasteur’ ün zayıflatılmış şarbon basilleriyle hazırladığı aşı, hayvancılıkla geçinen ülkeler için bu hastalığı bir yıkım olmaktan çıkardı.

Şarbonun hayvanlardan insana bulaştığını, insanlarda daha çok boyun, yüz ve ellerde görülen, bir süre sonra siyah kabuk bağlayan irinli çıbanların (bu yüzden hastalığa Türkiye’de karakabarcık ya da şirpençe denmiştir) aynı basilden ileri geldiğini açıklayan Davaine, tıbbın başka alanlarında da önemli çalışmaları olmasına karşın, özellikle Pasteur, Koch gibi ünlü mikrobiyoloji bilginlerinin öncüsü sayılır.

• YAPITLAR (başlıca): Traite des entozoaires et des maladies vermineuse de Thomme et des animaux domesti-ques, 1860, (“İç Asalaklar ve İnsanlarla Evcil Hayvanlardaki Bağırsak Kurtlarının Neden Olduğu Hastalıklar Üstüne İnceleme”); Les elements du bonheur, 1871, (“Mutluluk Öğeleri”); L’oeuvre de C.J. Davaine,(ö.s), A. Davaine (der.), 1889, (“C.J. Davaine’in Yapıtı”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi