Edebi Şahsiyetler

Carlo Gesualdo Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GESUALDO, Carlo (ykş. 1560-1613)

İtalyan, besteci ve lavtist. Dramatik anlatımı öne çıkaran, mistik bir hava taşıyan madrigalleriyle tanınmıştır.

Napoli’de doğdu, 8 Eylül 1613’te aynı kentte öldü. Soylu bir ailedendi. Küçük yaşta müzik derslerine başladı ve babasının sarayındaki müzik etkinliklerini izledi. Kısa zamanda Napoli’nin müzik yaşamında önemli bir yer edindi. 1590’da kendisini aldatan karısını, âşığını ve kendinden olmadığı kuşkusuyla çocuğunu öldürttü. Bir yıl sonra, babasının ölümü üzerine Venosa Prensi oldu. 1594’te yeniden evlenerek Floransa’ya yerleşti. 1597 dolaylarında Napoli’ye dönerek büyük bir müzik okulu kurdu.

1594-1611 arasında altımadrigal kitabıyayımladı. Yedinci bir kitabı da ölümünden sonra, 1623’te basıldı. İlk dört kitaptaki madrigaller, bu türün alışılmış örneklerinden olmakla birlikte, tam anlamıyla usta işidir. Daha sonrakiler ise, o döneme göre oldukça modern, hatta şaşırtıcı özelliklere sahiptirler. Bu durum, yapıtlarında öncelikle dramatik, duygusal boyuta önem vermiş olmasından kaynaklanır. Yoğun ve şiddetli dramatik etkilere ulaşmak amacıyla, armoni kurallarını, melodik yapıyı ikincil önemde saymış, disonansı ve kromatik sesleri çokça kullanmıştır.

Gesualdo böyle bir anlayışla ürün veren ilk madrigal bestecisi değilse de, bunu en etkileyici ve aşırı boyutuna vardırmıştır. Onun anlayış ve tarzını sürdürmüş izleyicileri yoktur. Ancak, kuralcı ve düzenli Rönesans müziğinden görece dramatik ve anlatımcı olan Barok üsluba geçişte özgün bir konuma sahiptir.

•    YAPITLAR (başlıca): Vokal Müzik: 120 madrigal; Sacrae Cantiones. Klavye Müziği: 2 canzoni.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler