Tarihi Şahsiyetler

Carl David Anderson Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

ANDERSON, Carl David (3 Eylül 1905, New York – 11 Ocak 1991, San Marino, Kaliforniya)

ABD’li fizikçi. Pozitronu bularak karşı parçacıkların varlığını kanıtladı.

3 Eylül 1905’te New York’ta doğdu. İsveç kökenli bir ailenin çocuğuydu. Los Angeles Polytechnic Lisesi’nden sonra 1924’te California Institute of Technology’ye girdi ve o günden başlayarak adı hep bu kurumla birlikte anıldı. 1927’de lisans derecesini alan Anderson, lisansüstü çalışmalarını, 1923 Nobel Ödülü’nü almış olan R.A. Millikan’m laboratuvarında yaptı. 1930 yılında doktora çalışmasını tamamladıktan sonra California Institute of Technology’deki deneysel fizik laboratuvarını yönetti. 1936’da V.F.Hess ile birlikte Nobel Fizik Ödülü’nü aldı, 1939’da profesör oldu.

Maddeyi oluşturan temel parçacıklardan her biri için doğada bir karşı parçacık vardır. Bilinen karşı parçacıkların ilki olan pozitronu, Anderson doktorasını aldıktan hemen sonra buldu. Pozitif elektron olarak da adlandırılabilen pozitronun bulunması, parçacık fiziğinde bir devrim sayılabilir; çünkü proton dışında bulunan ilk artı yüklü parçacık olan pozitron, gözlenen ilk karşı parçacıktır. Anderson bu buluşu, Millikan ile kozmik ışınların manyetik alan içindeki hareketlerini saptamak amacıyla yaptıkları bir deney sırasında gerçekleştirdi, iki fizikçi, kozmik ışınları oluşturan elektrik yüklü parçacıkların izlerini gözlemek için, Wilson’ın geliştirdiği bir sis odası kullanıyordu. Bu odadan geçen yüklü parçacık, yolunun üstündeki molekülleri iyonlaştırıyor ve böylelikle çevresindeki buharın suya dönüşmesini sağlıyordu. Çalışmalar sürerken Anderson, Wilson sis odasından geçirilen bazı kozmik ışınların, her bakımdan elek-tronlarınkine benzeyen, ancak manyetik alanlarda elektronların ters yönünde dönen izler bıraktığını gözlemledi. Bu ters dönüşlü izlerin birkaç açıklaması olabilirdi; izler ya düşük enerjili protonlardan ya da sis odasındaki saçılma sırasında ters yönde hareket eden elektronlardan kaynaklanıyordu. Eldeki verileri daha iyi açıkladığı için daha akılcı ve daha sağlam temelli gözüken varsayım ise, izlerin pozitif elektronlardan ileri geldiğiydi. Anderson, ancak ABD’li fizikçi Seth Henri Neddermeyer’in (1907) yardımıyla tüm diğer olasılıkları bir yana bıraktıktan sonra, gözlemlediği parçacığın pozitron olduğunu kabul etti. 2 Ağustos 1932 tarihli ünlü fotoğrafı, sis odasına yerleştirilmiş bir kurşun levhadan geçen bir pozitronu, bütün kuşkuları giderecek biçimde gösteriyordu.

İlgili Makaleler