Candaroğlu Süleyman Paşa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

SÜLEYMAN PAŞA [Candaroğlu] ( P-1340 ?)

Candaroğulları beyi. Beyliğe bağımsızlığını kazandırmıştır.

Şucâeddin Süleyman Paşa’nın doğum tarihi ve yeri bilinmiyor. Ölüm tarihi de kesin olmayıp, nerede öldüğü bilinmemektedir. Babası, Candaroğulları Beyliği’nin temelini atan Şemseddin Yaman Candar’dır. Beylik yönetimine 1309 öncesinde geçtiği bilinen Süleyman Paşa, 1309’da Yavlakoğlu Mahmud Bey’in elinde bulunan Kastamonu’yu ele geçirerek beyliğinin merkezini Eflâni’den Kastamonu’ya taşıdı. Ardından Sinop Beyi Pervaneoğlu Gazi Çelebi’yi denetimi altına aldı. Onun 1322’de ölmesi üzerine Sinop’u da beyliğine kattı ve yönetimine oğlu Gıyaseddin İbrahim Bey’i getirdi. Karadeniz’de Batı ticaretinin serbest pazarı ve yörenin ticaret mallarını batıya ve kuzeye akıtan önemli bir ticaret merkezi olan Sinop’u almakla askeri ve iktisadi açıdan beyliğine büyük gelişme olanağa kazandırdı. Karadeniz ticaretini ellerinde bulunduran Cenevizliler’le bundan sonra ilişki kurma olanağı buldu. Daha sonra Taraklı Borlu denilen Safranbolu’yu alarak, yönetimini oğlu Ali Bey’e bıraktı. Kendisi Kastamonu’dan beyliği yönetirken, egemenliği altına aldığı yerleri eski Türk geleneği ve devlet anlayışına uyarak oğulları arasında paylaştırdı.

Sınırlarını önemli ölçüde genişletmekle birlikte İlhanlılar’a olan bağlılığını sürdüren Süleyman Paşa 1325’te beyliğinin ilk parasını Ebu Sait Bahadır Han adına bastırdı. Onun 1335’te ölmesinden sonra bağımsızlığını ilan ederek bastırdığı paralarda kendi adını kullandı. Beyliğinin dış siyasetini belirlerken Batı’da Osmanlılar ve Bizans, Karadeniz’de Cenevizliler ve komşusu Taceddinoğulları’ndaki askeri ve siyasi gelişmeleri temel aldı. Osmanlılar’m batıya ve kuzeye yönelik fetihlerde bulunması nedeniyle Batı ve Orta Anadolu’ya yönelik seferler yapmaktan kaçındı. Bizans topraklarına yaptığı akınlannı askeri ve siyasi açıdan güçlendiği 1335’ten sonra sıklaştırarak çok sayıda Bizans kalesini kuşattı. Miri toprak sistemine dayanan iktisadi yapı üzerinde güçlü bir devlet örgütlenmesi kurarak beylik merkezi Kastamonu’yu çevrenin kültür ve bilim merkezi durumuna getirdi. 1339’da küçük oğlu Çoban Bey’i veliaht yapmasına karşı ayaklanan oğlu Sinop Beyi Gıyaseddin İbrahim Bey Kastamonu’yu işgal ederek kendisini tahttan indirdi. Bu olaydan bir süre sonra öldüğü bilinen Süleyman Paşa’nm nasıl ve nerede öldüğü konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi