Çandarlı İbrahim Paşa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Çandarlı İbrahim Paşa, (ö. 832/1429) Osmanlı veziriazamı.   

Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa’nın küçük oğludur. Doğum yeri ve tarihi bilinmemektedir. Medreseden yetişme ve ilmiye sınıfına mensup olmakla bera­ber kimlerden ders gördüğü ve nereler­de görev yaptığı belli değildir. Kaynak­larda adı ilk defa, Timur tehlikesinin başgösterdiği sıralarda toplanan Osmanlı savaş meclisinde ortaya attığı görüşler dolayısıyla geçer. Ağabeyi vezir Çandarlı AH Paşa’nın vakfiyesinden anlaşıldığına göre Receb 808 tarihinde Bursa kadısı olarak görev yapıyordu. Fet­ret Devri’nde ise bir süre Edirne’de Şeh­zade Mûsâ Çelebi’nin yanında belki de Edirne kadısı olarak kaldı. Daha sonra Bizans’tan tahsil edilecek olan vergiyi istemek üzere İstanbul’a gönderildi. Fa­kat burada bulunduğu sırada Çelebi Sul­tan Mehmed’le anlaşarak Bursa’ya geç­ti ve onun hizmetine girdi.

Saruca Paşazade Umur Bey”in vakfiye­sine göre Muharrem 818’de (Mart 1415) kazasker olarak görev yapmaktaydı. Da­ha sonra vezir oldu, ancak vezir olduğu tarih de tam olarak belli değildir. Kara Timurtaş Paşazade Oruç Bey’in vakfiye­sinden, onun 1402de Çelebi Sultan Mehmed’in ikinci veziri olarak hizmet gör­düğü anlaşılmaktadır.

İbrahim Paşa 30 Ağustos 1421’de Yıl­dırım Bayezid’in oğlu Mustafa Çelebi’ye karşı Sazlıdere Muharebesi’nde mağlûp olan Amasyalı Bayezid Paşa’nın savaş meydanında katlinden sonra onun yerine II. Murad’ın veziriazamı oldu. Yeni padi­şahın Gelibolu’ya asker şevkinde ve Mus­tafa Çelebi’yi yakalayıp Öldürmesinde önemli rol oynadı. II. Murad İbrahim Paşa’yı devrin kazaskeri Molla Fenârînin de tesiriyle Tokatlı Ahi Bayezid oğlu Hacı İvaz Paşa’ya tercih ederek onu devlet iş­lerini idarede rakipsiz bıraktı. İbrahim Paşa Fetret Devri sonunda, Anadolu’da dağılan beyliklerden bazılarını da Osman­lı hâkimiyeti altında toplamayı başardı.

İbrahim Paşa mezar kitabesine göre 24 Zilkade 832 tari­hinde vefat etmiş, cenazesi İznik”e geti­rilerek Lefke (Osmaneli) Kapısı’nın iç ta­rafında ve cadde üzerinde bulunan Çı­narlı Meydan’daki türbesine defnedilmiştir. Türbesinin doğu kısmında yapımına 1425’te başlanıp 1427’de tamamlanan bir imareti vardı. Bugün mevcut olma­yan bu imaretin kitabesi ise sonradan türbe duvarına konulmak suretiyle kay­bolmaktan kurtarılmıştır. Orhan Gazi ka­zasının Gürle’ye bağlı Ferraşbâli (Fâtıma) ve Akköy (Çeltikçi) adlı köyleri bu imare­tin vakfıydı. İbrahim Paşa’nın İznik’te bir de sarayı olduğu ve bir ara II. Murad’ın kardeşi küçük Mustafa Çelebi’nin burayı işgal ettiği bazı kaynaklarda belirtilir.

İbrahim Paşa. Kudüs’te bir medrese­si bulunan Dedebâli kızı İsfahan Şah Ha­tun iveya Hanım Hatunl ile evli olup bu hanımından Mahmud ve Mehmed adın­da iki oğlu ile Fatma ve Hatice adında iki kızı vardı. Kendisinden sonra vezîriâ-zam olan büyük oğlu Çandarlı Halil Paşa’nın annesi ise ayrıdır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi