Cami Baykurt Kimdir, Hayatı, Siyasi Çalışmaları

Abdülkadir Cami Baykurt (bazı kaynaklarda) Cami Baykut. Asker ve siyaset adamı, Türkiye’nin ilk İçişleri Bakanı (d. İstanbul 1877- ö. İstanbul 4 Kasım 1958).

Harbiye’yi bitirdi, ihtiyat birliklerinde yüzbaşılığa yükseldi. II. Meşrutiyet’in ilânından sonra ordudan ayrılarak Osmanlı Meclisi Mebusaninda Fizan milletvekili olarak görev aldı, İttihat ve Terakki Fırkası’nın Hizb-i Terakki adlı sol kanadının kurucularından biri oldu. Meclis-i Mebusanı’nın son döneminde Aydın mebusu olarak görev yaptı (1908 -1918). Daha sonra Anadolu’ya geçerek Sivas Kongresi’ne katılan Cami Bey, TBMM’ye Aydın temsilcisi olarak girdi; Muvakkat İcra Encümeni’nde yer aldı (25 nisan 1920). Ardından ilk İcra Vekilleri Heyeti’nde Dahiliye vekilliği bulunarak bir anlamda Türkiye’nin ilk İçişleri Bakanı oldu. 4 Eylül 1920’de Ankara Hükümeti’nin temsilcisi olarak Roma’ya gönderilen Cami Bey görevine dönmeyince 1922’de milletvekilliğinden istifa etmiş sayıldı.

1933’ten sonra İstanbul’a döndü. Cami Bey 1945’ten itibaren Tan gazetesinde, Yeni Dünya ve Görüşler dergilerinde dinden yararlanarak İslami sosyalizmin gerçekleştirilmesini öneren yazılar yazdı.

Çıkardığı Yeni Dünya gazetesi beş sayı yayımlanabildi. Türkiye Emekçi Köylü Sosyalist Partisi kurma isteği gerçekleşemedi.

Robert Kolej’de tarih, Erenköy Kız Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yaptı.

1948’de, aralarında Mareşal Fevzi Çakmak’ın da bulunduğu bir grup tarafından kuruluş girişiminde bulunulan İnsan Hakları Derneği’nin Zekeriya Sertel ve Tevfik Rüştü Aras ile birlikte öncülüğünü yaptı.

Eserleri (başlıca)
Trablusgarp’tan Sahra-yı Kebire Doğru, 1910.
Osmanlılığın Atisi, Düşmanları ve Dostları, 1913.
Osmanlı Ülkesinde Hristiyan Türkler, 1922
Son Osmanlı Afrikası’nda Hayat