Tarihi Şahsiyetler

Burhaneddin Toker Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TOKER, Burhaneddin (1890-1951)

Türk, cerrah. İstanbul Üniversitesi cerrahi kliniklerinin çağdaş bir yapıya kavuşturulmasına ve Türkiye’de yeni cerrahi yöntemlerinin uygulanmasına öncülük etmiştir.

Van’da doğdu, 21 Ağustos 1951’de denizyoluyla İtalya’dan Türkiye’ye dönerken gemide öldü. Şam Tıp Fakültesi’nde başladığı öğrenimini 1910’da İstanbul Tıbbiyesi’nde tamamladıktan sonra, aynı fakültenin İç Hastalıkları ve Kadm-doğum kliniklerinde asistan olarak çalıştı. 1913’te Almanya’ya giderek önce Berlin’de, ardından Hamburg’daki Eppindorf Hastanesi’nde altı yıl asistanlık yapıp cerrahi alanında uzmanlaştı ve bu hastanedeki bir cerrahi servisinin yöneticiliğine getirildi. 1921’de Türkiye’ye dönünce Cerrahpaşa Hastanesi operatörlüğüne atanarak, birkaç yıl içinde bu hastaneye çağdaş bir cerrahi servisi ile bir röntgen laboratuvarı kazandırdı. 1932’de İstanbul Üniversitesi I. Cerrahi Kliniği doçenti olarak öğretim görevine başlayan ve ertesi yıl gerçekleştirilen Üniversite Reformu’nda Cerrahpaşa Hastanesi’ne taşınarak Alman profesör Nissen’in yönetimine verilen bu klinikte bir süre sonra profesörlüğe yükseltilen Toker, 1938’de Nissen’in ayrılması üzerine I. Cerrahi Kürsüsü ile Kliniği’nin yönetimini devraldı ve 1943’te kendisine verilen ordinaryüs profesör unvanıyla bu görevini ölünceye değin sürdürdü.

Toker, İstanbul Üniversitesi’ndeki öğretim görevi süresince, Türkiye’de cerrahi öğretiminin gelişmesine ve uzman cerrahların yetişmesine katkıda bulunurken, otuz yıllık meslek yaşamında cerrah olarak Türkiye çapında büyük bir ün kazanmış ve yeni cerrahi uygulamaların öncüsü olmuştur. Özellikle kırık-çıkıkların Anadolu’da gelenekleşmiş ilkel yöntemlerle tedavi edilmesini engellemek ve bu tür sakatlanmalarda uzman cerrahlara başvurma alışkanlığını kazandırmak için büyük bir savaşım veren Toker, Türkiye’de bilimsel yöntemlerle kan nakli uygulamasını ve midedeki özürlü dokuyu ameliyatla kesip çıkarma yöntemini başlatan ilk hekimdir. Akciğer apselerinin ve tüberkülozunun cerrahi tedavisindeki başarılı uygulamalarının yanı sıra, hareket yeteneğini yitirerek sertleşmiş (ankilozlu) altçene eklemlerinin tedavisi için geliştirdiği yeni bir yöntemle de adını tıp literatürüne yazdırmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Akciğer Apseleri, 1938; Bandaj Bilgisi ve Tekniği, 1942; Kırık ve Çıkıklar, 1943.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler