Edebi Şahsiyetler

Bülent Arel Kimdir, Hayatı, Biyografisi, Eserleri, Hakkında Bilgi

AREL, Bülent (1918- Stony Brook(en), New York, 24 Kasım 1990)

Türk besteci. Elektronik müzik üzerine yaptığı çalışmalarla, bu türün geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.

İstanbul’da doğdu. Okul yıllarında beste çalışmalarına başladı. 1937’de Çizmeli Kedi adlı çocuk oyununun müziğini yazdı. Lise öğrenimini tamamladıktan sonra 1939’da Ankara Devlet Konservatuvarı’ nin bestecilik ve piyano bölümlerinde öğrenci oldu. Necil Kâzım Akses, Ferhunde Erkin ve E. Praetorius’ tan ders aldı. Konservatuvarı 1947’de üstün bir başarıyla bitirdi; Yeşilköy’de yeni kurulmakta olan Bale Akademisi’ne piyano eşleyicisi ve öğretmen olarak atandı. Kimi bale parçaları besteledi, bir yandan da Belediye Konservatuvarı’nda armonidersle-ri verdi. 1949’da Ankara Devlet Konservatuvarı’nda görev aldı. Gazi Eğitim Enstitüsü’nde öğretmenlik yaptı. Ankara Radyosu’nda açılan “tonmeister”lik (ses uzmanlığı) kursuna katılarak akustik bilgilerini geliştirdi. Radyoda da çalışan Arel, 1957’de Batı müziği yayınları bölüm şefi oldu. Bu arada arkadaşlarıyla birlikte kurduğu “Helikon Derneği”nde oda orkestrası konserleri veriliyor, müzik çalışmaları yapılıyordu. Ancak bu dernek 1957’de başka derneklerle birlikte kapatıldı.

1958’e değin çeşitli türlerde eserler veren Arel, daha sonra tümüyle elektronik müziğe yöneldi. 1959’da burs kazanarak ABD’ye gitti ve Columbia-Princeton Elektronik Müzik Merkezi’nde çalıştı. ABD’deki ilk yıllarında pek çok eser yazdı ve elektronik müzik konserleri düzenledi.

1962’de Türkiye’ye gelen Arel’in ODTÜ’de bir elektronik müzik laboratuvarı kurma girişimi sonuçsuz kaldı. Radyodaki tonmeisterlik ve Devlet Konser-vatuvarıjile Gazi Eğitim Enstitüsü’ndeki öğretmenlik görevlerine döndü. Ankara Radyosu Madrigal Korosu ile ODTÜ Müzik Kulübü Korosu’nun yöneticiliğini yaptı. 1964 Martı’nda Ankara İl Radyosu program müdürü oldu.

1965’te, çalışmaları için gerekli ödeneğin sağlanmasından yararlanarak yeniden ABD’ye gitti ve Yale Üniversitesi’nde bir elektronik müzik laboratuvarının kurulmasına öncülük etti. Bir yandan da, kompozisyon dersleri vermeye başladı. Yale’de bulunduğu sırada, video bant için bir modern dans ve müzik çalışması yaptı. Bu bestesi daha sonra TV Capriccio’su adıyla plağa alındı. 1971’de New York’taki Stonybro-ok Üniversitesi’ne çağrıldı. Para sorunları nedeniyle, laboratuvar için çalışmalarına ancak bir yıl sonra başlayabildi. Arel, bu üniversitede kurduğu beş labo-ratuvarda müzik ve bestecilik çalışmalarını sürdürmekte, kompozisyon ve teori dersleri vermektedir.

Arel’in elektronik müzik besteleri ve bu alandaki teknik çalışmaları uluslararası düzeyde tanınmasını sağlamıştır. Çeşitli elektronik araçlardan, “synthesi-zer”lardan ve bilgisayardan yararlanarak geleneksel çalgı ve tekniklerle elde edilemeyecek yeni tınılar yaratmaya yönelmiştir. Doğaçlamaya yer vermeyen bir anlayışla, seslerin üretiminde tam bir denetim
sağlayabilen synthesizerlar geliştirmeye çalışmaktadır. İnsan kulağının özelliklerini gözeterek, seslerin algılanışını da belirlemeye eğilim duyan Arel, bu çabalarıyla, elektronik müziğin anlatım olanaklarını genişletmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Oyun Müziği: Çizmeli Kedi, 1937; Salome, 1957; Scapegoat, 1960. Bale: Duruşma, Kafka Süiti olarak düzenlenmiştir; Bremen Şehir Şarkıcıları Balesi, 1954 Çeşitli: Konser Parçası, 1943; piyano ve orkestra için, l.Senfoni, 1945-1947; Yaylılar Dörtlüsü ve Frekansmetre için Müzik, 1957; Stereo-Elektronik Müzik no:l, 1960; Stereo-Elektronik Müzik no:2; Music for a Sacred Service, Prelüde and Postlude, (“Kutsal Ayin İçin Müzik, Prelüd ve Postlüd”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler