Bükeyr bin Mahan Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
BÜKEYR b.MAHAN ( ?-745)
Abbasi dâisi (propagandacısı). Abbasiler’in Horasan’a egemen olmaları için çalışmıştır.
Ebu Haşim Bükeyr b. Mahan’ın doğum tarihi ve yeri bilinmiyor. Emeviler devrinde Sind valisi bulunan Cüneyd b.Abdurrahman’m yanında çevirmen ya da kâtip olarak bulundu. Valinin görevden alınması üzerine 723’te Kufe’ye geldi. Burada Abbasi yandaşlarının arasına katılarak, ileri gelenlerinden Meysere, Ebu Ikrime ve Muhammed b. Huneys ile tanıştı. Onlara para yardımında bulundu. Meysere’nin ölümünden sonra Abbasi propaganda hareketinin başına getirildi. Horasan halkını Abbasiler’e kazandırmak için büyük çabalar harcadı.
Bükeyr, Ammar b. el-Abbadi ve arkadaşlarını 725’te Horasan’a gönderdi. Ancak adamları vali Esad b. Abdullah tarafından yakalanarak idam edildi. Aralarından yalnız Ammar b. El-Abbadi kaçarak Bükeyr’in yanına geldi.
Bükeyr, 736’da Horasan’da Abbasi propaganda örgütünün başına Ammar b. Yezid’i getirdi. Ammar, Merv’e gelip Hidaş takma adı altında yerleşti. Abbasi ailesinin başkanı| Muhammed b. Ali hesabına çalışmaya başladı. Çok geçmeden Vali Esad tarafından yakalanarak öldürüldü. Bu durum, Muhammed b. Ali’nin Hidaş’m yandaşları ile ilişkisini kesmesine yol açtı.
Horasan’daki Abbasi yandaşları düşünce ve davalarına bağlı kaldıklarını göstermek için Muhammed b. Ali’nin yanma 738’de Süleyman b. Kesir adlı birini yolladılar. O da durumu inceletmek üzere Bükeyr’i Horasan’a yolladı. Halk Bükeyr’den kuşkulanınca geri dönmek zorunda kaldı.
Bükeyr, 741’de Kufe’de bir evde yaptığı bir toplantıdan ötürü tutuklandı. Hapishanede Isa b. Ma’kil ile tanıştı ve onun Abbasi hareketine katılmasını sağladı. Söylentiye göre o sırada İsa b. Ma’kil’in kölesi olan ünlü komutan Ebu Müslim Horasani’yi satın alarak Muhammed b. Ali’nin oğluna armağan etti.
Bükeyr 744’te Muhammed b. Ali’nin ölüm haberini ve yerine oğlu İbrahim’in geçtiğini bildirmek için Horasan’a gitti. Horasanlılar İbrahim’i halife tanıdılar. Bükeyr, burada topladığı paralarla Kufe’ye döndü ve 745’te burada öldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi