Boris Vian Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

VIAN, Boris (1920-1959)

Fransız tiyatro ve roman yazarı. Uyumsuzluk Tiyatrosu doğrultusunda oyunlar yazmıştır.

Ville d’Avray’de doğdu, 23 Haziran 1959’da Paris’te öldü. 1942’de yükseköğrenimini bitirerek mühendis oldu. Bir yandan mesleğini uygularken, bir yandan da edebiyatla ilgilenmeye ve caz trompetçiliği yapmaya başladı. Kabarelerde şarkı söyledi, oyunculuk etti. II.Dünya Savaşı sonrası Paris’in bohem atmosferinde zekâsı ve yaşam biçimi ile ünlendi. 1947’de Vernon Sullivan adı altında yayımladığı J’irai cracher sur vos tombes (Mezarlarınıza Tüküreceğim) romanı ile dikkati çekti. Adolphe Schmürz takma adıyla dergilerde pek çok makale yayımladı. Bir dergide müzik eleştirmenliği yaptı. Bir plak fabrikasında sanat yönetmeni olarak çalıştı. On iki yaşından beri kalp yetmezliği çekiyordu. Bir kitabından uyarlanmış bir deneme filmini izlerken kalp krizinden öldü.

Vian saçmalığı ve acı gerçekleri yansıttığı yapıtlarında, dille rahat bir biçimde, adeta keyifle oynayarak okurda hüzün ve kaygı uyandıran bir üslup oluşturmuştur. Tiyatro anlayışında Alfred Jarry’yi izlemiş, izleyicinin rahatsız olması gerektiğini savunmuştur. Les batisseurs d’empire, ou Le Schmürz (“İmparatorluk Yaratanlar ya da Schmürz”) adlı oyunu ölümlü olmayı, ölümden kaçmayı ve korkmayı değişik bir gülmece anlayışıyla anlatır. Aynı zamanda burjuvazinin değer yargılarını irdeleyen Uyumsuzluk Tiyatro-su’nun en önemli örneklerinden biridir. İki günde yazdığı L’ecume des jours (Günlerin Köpüğü) romanı ise yozlaşmış ilişkiler içinde aşkı, ölümü ve saçmalığı, yoğun bir düş gücüyle vermiştir.

Vian kısa yaşamında tiyatro oyunu, roman ve şiirden başka yüz kadar kısa kabare oyunu, pek çok bale metni, yaklaşık dört yüz şarkı sözü, dokuz bine yakın makale yazmış, opera librettoları hazırlamış, İngilizce’den çeviriler yapmıştır. Yerleşmiş gelenekleri hiçe saymış, yapmacıklığa düşman olmuş, yapıtlarında insanın çözümlenemeyen gerçeğini her yönüyle işlemeye yönelmiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Oyun: L’equarrissage pour tous, 1950; Les batisseurs d’Empire, ou Le Schmürz, 1959, (“imparatorluk Yaratanlar ya da Schmürz”); Le goûter des generaux, (Generallerin Beş Çayı). Roman: J’irai cracher survos tombes, 1947, (Mezarlarınıza Tüküreceğim, 1965); L’ecume des jours, 1947, (Günlerin Köpüğü, 1973); L’automne â Pekin, 1947, (“Pekin’de Sonbahar”); L’arrache-coeur, 1953, (Yürek Söken, 1985).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi