Binbaşı Nedir, Ne Demektir, Tarihte Binbaşı Rütbesi, Anlamı Hakkında Bilgi

Binbaşı, Askerî hiyerarşide genellikle bin kişinin kumandanı olan subay.

Kelime ilk defa İslâm Öncesi Türk dev­letlerinden Tabgaç, Göktürk ve Uygur-lar’da kullanılmıştır. Fütûhu’ş-Şâm’ın Erzurumlu Darîr tarafından yapılan ter­cümesinde binbaşı, Yazıcızâde Ali’nin Târîh’i Âi-i Selçuk tercümesinde binbegi, Bâbür’ün hatıratında minbegi, Moğol göçebe feodalizminde binlik beyi veya binbaşı, Safevf ordusunda ise minbaşi şeklinde geçen bu tabir Osmanlı askerî teşkilâtında oldukça erken bir dönem­de, Orhan Gazi zamanında onbaşı ve yüz­başı ile birlikte zikredilir. Müsellem* ve akıncılarda bin kişilik birliklere binbaşı rütbesinde bir zabit kumanda etmek­teydi.

Yeniçeri Ocağı’nın kuruluşundan son­ra klasik dönem Osmanlı merkezî kuv­vetlerinden kapıkulu ocaklarında ve eya­let kuvvetlerinde binbaşıya pek rastlanmaz. Ancak XVIII. yüzyıl sonlarında tek­rar ortaya çıkan binbaşı, gerek.” Selim gerekse daha kalıcı bir şekilde II, Mah-mud zamanlarında düzenli ordu teşkili ile birlikte askerî hiyerarşide gerçek ye­rini almıştır. Bu dönemlerde Nizâm-ı Cedîd ortalarının ve Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye tertiplerinin kumandaları bi­rer binbaşının, bu binbaşılar da bir baş-binbaşının emrine verilmiştir. Sultan Ab-dülaziz zamanında binbaşının aylığı 1500 akçeydi. Öteki bazı askerî terimler gibi Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’da kurduğu düzenli orduda da kullanılan binbaşı ta­biri, Cumhuriyet”ten İtibaren Türk or­dusunda da yüzbaşı ile yarbay arasında bir rütbe olarak varlığını sürdürmekte­dir. Günümüzde binbaşı rütbesindeki bir subay genellikle tabur veya buna denk bir birliğin kumandanıdır.

DİA