Bihzad Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BİHZAD ( ? -1537)

Heratlı minyatürcü. Timurlu dönemi Herat Minyatür Okulu’nun son büyük nakkaşıdır.

Kemaleddin Bihzad’ın doğum tarihi bilinmemekte, yaptığı en eski minyatürlere bakılarak
1450’den sonra doğduğu sanılmaktadır. Dost Muhammed ve Haydar Mirza, Bihzad’ın, Mirek Nakkaş denilen Heratlı Emir Ruhullah’ın öğrencisi olduğunu söylerler. Gelibolulu Ali’ye göre de Tebrizli Pir Seyyid Ahmed’in yanında yetişmiştir. Cihangir ise onun Halil Mirza adındaki bir sanatçının tarzım geliştirdiğini belirtir.

Bihzad gençliğinde Herat’ta Sultan Hüseyin Baykara’nın sarayına girdi. Sultanın veziri ve en yakın dostu Ali Şir Nevai’nin koruyuculuğu altında sanatını geliştirecek her kolaylığı buldu. Herat Minyatür Okulu, Hüseyin Baykara’nın 1470-1506 saltanat yıllarında Bihzad’la son görkemli dönemini yaşadı.

Şah İsmail 1510’da Herat’ı aldıktan sonra onu Tebriz’e götürdü. Bihzad 1522’de kütüphane adı verilen atölyenin yöneticiliğine atandı. Ayrıca tüm hattat, nakkaş, tezhipçi, kuyumcu, ciltçi ve altın varak yapanların kâhyalığına getirildi. Tebriz’de minyatürün gelişmesine yardımcı oldu, ünü hızla yayıldı. Yaşlılık yıllarında yanma Horasanlı Derviş Muhammed Nakkaş adında bir Türk yardımcı aldı. Önceleri sadece boyalarım hazırlatırken, zamanla bütün işlerini ona bıraktı.

Haydar Mirza, Bihzad’m öğrencileri arasında tasvirci (portreci) Kasım Ali’yi, Molla Yusuf’u ve Maksud’u; Gelibolulu Ali de, Horasanlı Şeyhzade ile Ağa Mirek’i sayar.

Bihzad, 1524-1576 arasındaki Şah Tahmasb döneminde de saray atölyesinde Sultan Muhammed ile birlikte çalıştı. Bir söylentiye göre 1533-1534’te, Dost Muhammed’in düşürdüğü tarihe göre ise 1536-1537’de Tebriz’de öldü.