Beyhakî kimdir? Hayatı ve eserleri

Beyhakî kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (994-1066) Arap fıkıh bilgini. Hadis konusunda­ki yorumları ve Şafiî mezhebinin te­mel görüşlerini içeren açıklamalarıyla ün kazanmıştır. Nişabur yakınlarında Beyhak bölgesinde doğ­muş, Nişabur’da ölmüştür. Gerçek adı Ebu Bekr Ahmed b.Hüseyin b.Ali’dir. Önce doğduğu yerde öğrenim görmüş, sonra yıllarca süren gezilere çıkarak bilgisini genişletmiş, dolaştığı illerin ünlü bilginlerinin toplantılarına katılmış, derslerini dinlemiştir. Başlan­gıçta Eş’arik kelâmı üzerine çalışmış, Nişabur’a dö­nünce Şafiî mezhebinin kurucusu olan İmam Şafii’nin düşüncelerini içeren yapıtları okumuş, onlarla ilgili dersler vermiştir.

Beyhakî bütün çalışmalarını Hadis ve Şafiî mez­hebinin ilkeleri üzerinde yoğunlaştırmış, onlara yeni yorumlar eklemiş, yüzyıllar boyunca medreselerde ders kitabı olarak okutulan Kitabü’l-Sünenü’l-Kebir adlı Hadis dergisini düzenlemiştir. Bu yapıtta yer alan Hadisler’in birçoğunu gezdiği Arap ülkelerinde, özel­likle, Peygamber’in bulunduğu bölgelerde toplamış, konularına göre düzenlemiştir. Bu yapıtın bir de özeti vardır. Şafiî mezhebinin ilkelerini içeren on cilt tutarındaki bu yapıt kendi alanında tek kaynak sayılır. Dela’ilü’n-Nübüvve, Peygamberin “nübüvvet” (peygamberlik) ve “risalet”i (elçilik) ile ilgili bir yapıttır.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 16. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983