Beşare Bey Mescidi Tarihi, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Beşâre Bey Mescidi, Konya’da XIII. yüzyılın başlarına ait mescid.

Ferhuniye mahallesinde olup bu adla da anılmaktadır. Tek kubbeli, küçük, son cemaat yeri mahiyetinde hazırlık-giriş bölümüne sahip bir grup Konya Selçuk­lu mescidi arasında yer alır; erken ta­rihlilerdendir. I. İzzeddin Keykâvus (1211-1220) ve I. Alâeddin Keykubad (1220-1237) devri Anadolu Selçuklu devlet adamla­rından olan Emîrâhur Zeyneddin Beşâre b. Abdullah tarafından yaptırılmıştır. Kitabesi dört satır halinde mermer ka­pı sövesinin üst kısmındadır. Kitabede­ki tarih 606, 613, 616 gibi farklı şekil­lerde okunmuştur; son kabul edilen şe­kil 613’tür (1216).

Bu gruba giren yapılar içinde, hazır­lık-giriş mekânı kuzeyde ve gerçekten son cemaat yeri mahiyetinde olanlar arasındadır. Kalan kemer izlerine göre bu kesimin üç bölümlü olması gerekir; an­cak bunların tonoz veya kubbe durum­ları için kesin ipucu yoktur. Alt kısımlar sıvalı olduğundan yapı malzemesi hak­kında fikir edinilememekle birlikte üst kısımların ve kubbenin diğerlerindeki gibi tuğladan inşa edildiği anlaşılmak­tadır. Yapı 1958 yılında elden geçirilmiş olmakla birlikte nisbeten harap halde günümüze ulaşabilmiştir. Az sayıda iz­den anlaşıldığı kadarı ile zengin çini-mozaik süslemeye sahip olmalıdır. Hatta II. Meşrutiyet yıllarında minare kaidesinde­ki çini-mozaik bir panonun yabancılara satıldığına dair Konyalı’da bir not vardır. Kubbede görülen tuğla dizileriyle kilit yerindeki çini mo­zaik kalıntıları, zengin ve hareketli süs­lemesinden bugüne kalabilen izlerdir. Tromplu geçişe sahip kubbede mukar-naslı bir sistem kullanılmıştır. Son ce­maat yeri niteliğindeki hazırlık-giriş bö­lümü sonradan tek meyilli bir çatı ile ör­tülmüştür.

Diyanet İslam Ansiklopedisi