Bernard Lyot Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

LYOT, Bernard (1897-1952)

Fransız astronomi bilgini. Koronografı ve tek renk süzgecini geliştirmiştir.

27 Şubat 1897’de Paris’te doğdu, 2 Nisan 1952’de Kahire’de öldü. 1917’de Ecole Superieure d’Electricite’yi bitiren Lyot, bir süre Ecole Polytechnique’te fizik asistanı olarak çalıştıktan sonra astronomiyle ilgilenmeye başladı ve 1925’te Meudon Gözlemevi’ne geçti. 1930’da astronom, 1943’te de başastronom oldu. 1939’da Bilimler Akademisi’ne seçilen, aynı yıl Royal Astronomical Society, 1947’de de Astronomi-cal Society of Pacific tarafından altın madalyayla ödüllendirilen Lyot, 1952’de Güneş tutulmasını gözlemlemek amacıyla gittiği Kahire’de öldü.

Doktora konusu olarak “gezegenlerin yüzeyinden yansıyan ışınların polarımı” promlemini seçen Lyot, bu polarılmayı belirleyebilmek için o güne değin kullanılan araçlara oranla on kez daha duyarlı bir polariskop geliştirdi. Lyot’un, bu araç yardımıyla gezegenlerin yüzeyinden algıladığı polarılmış ışınımı laboratuvar koşullarıyla karşılaştırarak gezegenlerin yüzey yapılarına ilişkin veriler elde etmeyi amaçlayan çalışmasının en ilginç sonuçlarından biri Ay yüzeyinin volkanik tozlardan oluştuğunun anlaşılması oldu.

O yıllarda Güneş tacının (korona) gözlemlenebilmesi ancak Güneş tutulması sırasında ve kısa bir süre için olanaklıydı. Taçtan gelen ışınımı, Güneş diskini bir engelle kapatarak toplamak ise, ışığın Yer atmosferinde saçımma uğraması yüzünden başarıla-mamıştı. Bu başarısızlığın gözlem araçlarındaki yetersizliklerden kaynaklandığı kanısına varan Lyot, 1930’da Güneş tacının gözlemlenebilmesini olanaklı kılan “koronograf” adlı aracı geliştirdi. Koronografta eksiksiz bir görüntü elde etmenin yollarım araştırırken de kendi adıyla anılan tek renk süzgecini yapmayı başardı. Günümüzde de püskürmeler gibi, kromosferde büyük bir hızla oluşan olayları gözlemlemekte Lyot’un 1933’te geliştirdiği tek renk süzgeçlerinden yararlanılmaktadır.

Buluşlarıyla astronominin gözlem olanaklarını genişletmeyi başaran Lyot’un geliştirdiği araçlardan bir bölümünün yarım yüzyılı aşan bir süre sonunda da kullanılıyor oluşu, bu bilim adamının yaşadığı yıllarda var olan teknik yetersizlikleri yenmekteki başarısının büyüklüğünü göstermektedir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi