Tarihi Şahsiyetler

Bernard Katz Kimdir, Hayatı, Çalışmaları, Hakkında Bilgi

Önce Dale’in, ardından Eccles’in araştırmalarıyla, impulsların bir sinir hücresinden başka bir sinir ya da kas hücresine iletilmesinde asetilkolinin kimyasal aracı görevini üstlendiği anlaşılmış, sinir hücresinin akson denilen uzantısının en uç noktasının başka bir sinir hücresinin gövde bölümüne (perikaryon) dediği “sinapsis” noktasına ulaşan impulsun, depolanmış olan kimyasal maddeyi serbest bırakarak komşu hücreyi etkilediği belirlenmişti. Bir süre Eccles ile birlikte çalışan, özellikle 1941’den sona asetilkolinin depolanmasını ve impuls iletimi sırasında sinir uçlarında serbest duruma geçerek uyarıyı taşımasını araştıran Katz, bu mekanizmanın anlaşılmasına büyük katkıda bulunmuştur. Bir motor (hareket) sinir hücresinin uç organındaki gerilim farklarını kaydeden Katz’ın en önemli çalışması, kimyasal aracı asetilkolinin serbest bırakılmasına ilişkin “kuvantum varsayımı”dır. Uç organdaki elektrik potansiyelinin, sinir ucunda depolanmış asetilkolinin, bir uyarı geldiğinde belirli “paket” birimleri ya da “kuvantum’Tar halinde açığa çıkmasından ileri geldiğini açıklayan Katz, sonradan, ister asetilkolin ister başka bir madde olsun tüm kimyasal aracıların kuvantum birimleri halinde açığa çıktığını, her kuvantumun yaklaşık 104 asetilkolin molekülünü kapsadığım belirledi. Bu çalışma, nörofizyolojinin gelişmesinde önemli bir açılım olduğu kadar sinir sistemini etkileyen ilaçların hazırlanmasına da yeni olanaklar getiriyordu.

• YAPITLAR (başlıca): Electric Excitation ofNerve, 1939, (“Sinirin Elektriksel Uyarımı”); Nerve, Muscle and Sy-napse, 1966, (“Sinir, Kas ve Sinapsis”); The Kelea.se of Neural Transmitter Substances, 1969, (“Sinirsel iletim Maddelerinin Açığa Çıkması”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler