Edebi Şahsiyetler

Berna Moran Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MORAN, Berna (23 Ocak 1921 –  Kasım 1993)

Türk edebiyat eleştirmeni, bilim adamı. Edebiyat kuramlarını ve eleştiri yöntemlerini inceleyen araştırmalarıyla tanınmıştır.

23 Ocak 1921’de İstanbul’da doğdu. Ortaöğrenimini Darüşşafaka ve Işık Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1941’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi. 1945’te mezun olarak aynı bölümde asistanlığa başladı. 1950’de doktora çalışmasını tamamladı. Aynı yıl doçentlik çalışması için gittiği Cambridge Üniversitesi’nden 1951’de döndü. 1956’da doçent, 1964’te profesör oldu. 1981’de emekliye ayrıldı.

Berna Moran üniversitedeki görevinin yanı sıra Yeni Ufuklar ve özellikle Yeni Dergi’deki incelemeleriyle tanındı. 1972’de yayımlanan kitabı Edebiyat Kuramları ve Eleştiri büyük ilgi gördü ve 1973’te Türk Dil Kurumu Bilim Ödülü’nü kazandı. Moran bu yapıtında sanatçıya, dış dünyaya, okura ve yapıta dönük çeşitli eleştiri anlayışları ile edebiyat kuramlarını ve sanata ilişkin bazı sorunları ele alıyordu. Birikim dergisinde yayımlanan incelemeleriyle ise edebiyat eleştirisi alanının önde gelen adlarından biri oldu. Ayrıca Çağdaş Eleştiri dergisinde yazdığı çeşitli incelemeler 1983’te yayımlanan kitabı Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış’ın ön çalışmalarım oluşturdu. Türk romanının doğuşunu ve o dönemin toplumsal koşullarını Batılılaşma olgusu çerçevesinden örneklerle inceleyen bu kitap, Türk edebiyatına ilişkin eleştiri geleneğinde yeni bir dönemin başlamasına katkıda bulunan bir başyapıt olarak karşılandı. Berna Moran, Shakespeare’in RichardlII {Kral III.Richard’ ın Tragedyası) adlı yapıtını da Türkçe’ye çevirmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Türklerle İlgili İngilizce Yayınlar Bibliyografyası, 1964; Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, 1972; Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, 1983.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler