Berke Han Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

BERKE (13. yy)

Altın Orda hükümdarı. Altın Orda Devleti’nin ilk Müslüman hükümdarıdır.

Cengiz Han’ın torunu, Coci’nin (Çoçi) oğlu, Batu Han’ın kardeşidir. Han olmadan önce Harezm bölgesinde yaşıyordu ve İslam bilginlerinden Şeyh Seyfeddin Baherzî’den etkilenerek Müslüman olmuştu.

Berke, 1246’da Güyük Han’ın, 1251’de Möngke (Mengü) Han’ın Moğol tahtına çıkmaları nedeniyle toplanan kurultaylarda bulundu. Bunlardan 1251’deki kurultaya ailenin en yaşlı bireyi olarak başkanlık etti.

1255’te Altın Orda (Altınordu) Devleti’nin kurucusu olan ağabeyi Batu Han’ın ölümünden sonra yerine geçen oğulları Sartak Han ile Ulakçı Han’ın kısa aralıklarla ardı ardına ölmeleri üzerine 1257’de han oldu.

Başa geçtikten sonra ilk iş olarak Altın Orda Devleti’ne bağlı Rus prensliklerinden toplanacak vergilerin saptanması için bir nüfus sayımı yaptırdı. Prens Aleksandr Nevski’nin kışkırtmaları sonucu 1259’da Novgorod’da, 1262’de de Rostof, Suzdal ve Yaroslav kentlerinde ayaklanma başgösterdi. Berke bu ayaklanmaları şiddetle bastırdı.

Buhara ve Semerkant’a giderek buradaki Müslümanlar’a kötü davranan Hıristiyanlar’ı cezalandırdı ve kiliselerini yıktırdı. Gücünü Horasan ve İran’a dek yayan Berke 1259’da Moğol Hanı Möngke’nin ölümü üzerine kardeşleri Kubilay ve Arık Buka arasında çıkan iktidar mücadelesinde Arık Buka’nın yanında yer aldı. Ancak mücadeleyi Çağatay Ham Algu’nun (Aluğu) desteklediği Kubilay kazandı. Batu Han döneminde alınan Çu ve Yedisu bölgesi yeniden Çağataylılar’m eline geçti. Ardından Aigu’nun Harezm bölgesine saldırması ve Berke’nin askerlerinden 5.000 kadarını öldürmesi Berke ile Algu arasında 1262’den 1265’te Algu’nun ölümüne değin sürecek olan savaşları başlattı.