Edebi Şahsiyetler

Benai Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Kemâlüddîn Şîr Alî-yi Herevî (ö. 918/1512) İranlı şair.

857’de (1453) Herat’ta doğdu. Babası Muhammed Sebz Mi’mâr-ı Herevî, mimar olduğundan Bennâî mahlasını aldı. An­cak şiirlerinde bu kelimenin hafifletilmiş şekli olan Benâî mahlasını kullandı. İle­ri yaşlarda ise. bunun yerine Hâlî mah­lasını kullanmayı tercih etti. Benâî He­rat’ta edebiyat, mûsiki ve hatla ilgili çok iyi bir öğrenim gördü. Ardından tasav­vufa yönelerek zâhidâne bir hayat sür­meye başladı. Bir mürşid bulmak için merkezî İran’ı dolaştı, daha sonra Fars’a gitti. Burada Nurbahşiyye tarikatı şeyh­lerinden Şemseddîn-i Lâhîcî’nin müridi oldu. Akkoyunlu Sultanı Yâkub’un da­veti üzerine gittiği Tebriz’de büyük bir itibar gördü. Sultan Yâkub ve Şirvanşah Ferruhyesâr hakkında kasideler yazdı. Sultan Yâkub ölünce (896/1490) Herat’a döndü. Alaylı sözleri Ali Şîr Nevâî ile ara­larının açılmasına sebep oldu ve bu yüz­den Semerkanfa gitmek zorunda kaldı. Semerkant’ta Timurlular’dan Sultan Ebû Saîd’İn torunu Sultan Ali Mirza’nın sara­yına girdi ve onun hakkında Herat leh­çesiyle “Mecmau’l-garâyib” adlı bir ka­side yazdığı gibi, Hüseyin Baykara’nın oğlu ve halefi Bedîüzzaman Mirza’nın da medihçisi oldu. Daha sonra Özbek Hanı Muhammed Şeybânî Han’ın sarayına gi­ren şair burada “melikü’ş-şuarâ” unva­nını aldı. Horasan’ın Şeybânî Han tara­fından ele geçirilmesi sırasında onunla birlikte bulundu. Bu hükümdarın Şah İs­mail tarafından öldürülmesi (916/1510) üzerine Mâverâünnehir’e döndü. Kendi­si de Şah İsmail’in Necm-i Sânî diye ta­nınan kumandanı Emîr Necm Yâr Ahmed-i İsfahânrnin Karşı’da yaptığı soy­kırımı sırasında öldürüldü.

İlgili Makaleler