Türk Edebiyatı

Ben ve Ötesi – Şiir Kitabı, Tarihi, Konuları, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Ben ve Ötesi, Necip Fazıl Kisakürek’in (ö. 1983) üçüncü şiir kitabı.

1932’de İstanbul’da yayımlanan ese­rin iç kapağında, başlık altında şiirlerin yazıldığı yıllar olan “1922-1931” yer al­makta ve içindekiler de yazılış yıllarına göre bölümlere ayrılmaktadır. Kitaba Örümcek Ağı’ndakı (İstanbul 1925) yir­mi sekiz şiirden yirmi üçü, Kaldırım­lar daki yirmi bir şiirin ta­mamı alınmış, yirmi beş yeni şiir ilâve­siyle Ben ve Ötesi altmış dokuz şiirden meydana gelmiştir. Şiirlerini ilk defa bu eserinde bir seçmeye tâbi tuttuğu için Ben ve Ötesi aynı zamanda Necip Fazıl’ın şiir koleksiyonunun ilk çatısı kabul edilebilir. Nitekim bu kitapta yer alan altmış dokuz şiirden onu da sonraki şiir kitaplarına alınmamıştır. Bunların bir kısmının şiir tekniği ile dil ve muhteva bakımından zayıf görülmesi, bir kısmı­nın ise aşk konusunda fazla erotik bu­lunması sebebiyle yeni kitaplarına alın­madığı düşünülebilir.

147 sayfa olan Ben ve Ötesi’ne şair ilk iki kitabında olduğu gibi önsöz koy­mamıştır. Necip Fazıl “ben” kelimesini oldukça fazla kullanan bir şairdir. 1924’te yazdığı “Ben” adlı şiiriyle daha son­raki yıllarda yazdığı eserleri göz önüne alınırsa bu mizacın kitabına “ben” ve dış­taki dünya mânasına “ötesi” şeklinde yansıması, hem psikolojik bir âmil hem de fikrî muhteva olarak açıklanabilir.

Ben ve Ötesi’ndeki yirmi beş yeni şi­irin çoğu 1929-1931 yılları arasında yazılmıştır. Bunlardan sadece “Yunus Em-re’ye” ve “Mansur” adlı iki şiir mistik ka­rakterdedir. Diğer şiirlerin ortak tema­ları yalnızlık, korku, zaman, acı bir aşk duygusu ve tabiattır. Dış dünyadan alı­nan bir objeden hareket ederek tecride ve “berfe yönelen şiirler, bu özellikleriy­le şairin kitabına verdiği adı da düşün­dürmektedir. Necip Fazıl’ın şiir külliyatın­da önemli bir yeri ve şöhreti olan “Noktürn” (“Geceye Şiir”), “Geçen Dakikala­rım”, “Takvimdeki Deniz” gibi şiirler de bu yirmi beş şiir arasındadır.

Ben ve Ötesi çıktığı yıllarda tenkitçi­lerin dikkatini çekmiş, Ziya Osman Saba, Nurullah Ataç, Hüseyin Cahit Yalçın gibi yazarların kalemleriyle dergi ve gazete­lerde değerlendirilerek üzerinde müna­kaşalar yapılmıştır. Özellikle Ziya Osman Saba bu kitabı “Türk edebiyatının en kuvvetli şiir kitabı” olarak takdim etmiş­tir.

Necip Fazıl diğer şiir kitaplarında ol­duğu gibi Ben ve Öfesi’nden Çile’ye aldığı şiirlerinde de pek çok değişiklik yapmıştır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi