Behçet Mustafa Efendi (Hekimbaşı) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Behçet Mustafa Efendi (Hekimbaşı) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Aslen İstanbul’lu olup önce ilmiyeye sonra da tıbba intisab ederek pek çok faydalı eserler vücuda getirdi. Bu cümleden Bufon’un (Tarih-i Tabi’i) si ile (Fisyolojisi)’ni, Yukan’ın (Ameliyatı Tıbbiye)’sini, Burne’nin (Hikmet-i Tabi’iyye)’sini terceme ve yalnız başına da (Kolera) ve saireye dair bazı faydalı risaleler ile (Hezar Esrar)’ı te’lif etmiştir. İngiltere filozoflarından Bonent’in (Mütala’a-yı Tabi’i) adındaki felsefi eserinin büyük bir kısmını da terceme etmiştir. Şaban 1827 (1242) senesinde te’sis ve küşad buyurulan Tıbhane-i Amire ve Cerrahhane’nin te’sis devresinde pek çok hayırlı hizmetleri geçmiştir. Fransızların Mısır’a girişlerinden çıkışlarına kadar gündelik zuhura gelen Mısır olayları hakkında Mısır ulemasından Şeyh Abdurrahman Cebreti’nin kaleme aldığı (Mazharü’t-Takdis Bi-Huruci Taifeti’l-Fransis) ismindeki tarihçeyi de terceme etmiştir.

Diğer eserlerinden bazıları:

(Risale-i Ruhiye): Çocuklarda zuhura gelen ve erginlik denilen bir nev’i cild hastalığı hakkındadır.

(Risale-i illet-i Efrenc): Tercemedir.

(Ma’rifet-i Arz): Bufon’un eserinin tercemesidir.

(Terceme-i Hayvanat): Bufon’un eserinin tercemesidir.

Vefatı «Hakim-başı idi Behçet Efendi gitdi Ukbaya» mısra’ının delaleti olan 1248 (1832)’dedir. Kabri Üsküdar’da Hazreti Nasuhi Dergahı’ndadır.

Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.