Bedreddin Gazzi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GAZZİ, Bedreddin (1463- ? )

Arap, gezgin. Anadolu’ya yaptığı geziyi anlatan seyahatnamesiyle tanınmıştır.

Bedreddin b.Mehmed b.Radiyeddin el-Gazzi, 12 Haziran 1463’te Kahire’de doğdu, 1560’tan sonra Şam’da öldüğü sanılmaktadır. Şemseddin Ebu Abdullah, Seraceddin b.Ömer İmam Suyuti gibi dönemin ünlü bilginlerinden dersler almıştır.

Yazdığı seyahatnamede İstanbul’da görülecek bir iş için 17 Mayıs 1530’da Şam’dan yola çıktığını belirtmişse de gezi nedenini açıkça söylememiştir. Humus, Hama, Maarre, Halep yolu ile Anadolu’ya geçmiştir. Adana, Gülek, Akköprü, Ereğli, Konya, Akşehir, İnönü, Afyonkarahisar, Yenişehir, İznik, İzmit, Gebze üzerinden İstanbul’a gelmiştir. Aynı yolları izleyerek 12 Ağustos 1531’de Şam’a dönmüştür.

Gezi dönüşünden sonra ne kadar yaşadığı ve hangi tarihte öldüğü kesinlikle bilinmemektedir. Seyahatnamesindeki bir kayda göre seksen yıldan fazla yaşamıştır. Başka bir Arap gezgini olan Kutbeddin el-Mekki ise kendi seyahatnamesinde, 1560’ta Anadolu’ya yapacağı gezi sırasında, Gazzi ile konuştuğunu ve onun yirmi yıl Osmaniye ve Mukaddimiye medreselerinde müderrislik yaptığını yazmaktadır. Bu kayıttan Gazzi’nin yüz yıl kadar yaşadığı anlaşılmaktadır.

Gazzi’nin 150’nin üstünde yapıtı olduğu söylenir. Kendisini üne kavuşturan yapıtı Metali’ü’l-Bedri-ye fi Menazili’l-Rumiye adlı Arapça seyahatnamesidir. Geçtiği kent ve kasabaların coğrafi durumu, yapıları, hava koşulları, bitki örtüsü üzerine özgün bilgiler verir. 30.000 beyitlik bir de Arapça Kuran Tefsiri vardır.

•    YAPITLAR (başlıca): Metali’ü’l-Bedriye fi Menazili’l-Rumiye, (Köprülü Kütüphanesi No.1390); Kuran Tefsiri, (Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya Bölümü, No.98-99).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi