Bartolus Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BARTOLUS (1314-1357)

İtalyan hukukçu. “Postglossatorlar” olarak adlandırılan Roma hukukçularının başlıca temsilcilerinden, devletler özel hukukunun kurucularındandır.

Bartolo di Sassoferrato, günümüzde Ancona Bölgesi’nde bulunan Sassoferrato’da doğdu. 1334’te Bologna Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Pisa ve Perugia Üniversitelerinde hukuk dersleri verdi.

Bartolus, Cino da Pistoia ile birlikte, “Postglossatorlar” (Commentatorlar) olarak adlandırılan akımın en önemli temsilcilerindendir. Pisa kentinin bir kütüphanesinde kalmış olan 6. yy tarihli bir el yazması ile Digesta metninin (Romalı hukukçuların yapıtlarından oluşan ve Iustinianos tarafından hazırlanan derleme) 12. yy başlarında, yeniden bulunması, Roma Hukuku’na karşı ilgiyi arttırdı. Hindistan yolunun arandığı, Haçlı Seferleri’nin yapıldığı ve ticaretin geliştiği bu tarihsel dönemde, fikir hayatında da bir canlılık ortamı belirdi ve hukukçular Roma Hukuku’na yeniden eğildiler.

Irnerius tarafından başlatılan ve yaklaşık 150 yıl kadar süren “Glossatorlar” akımına bağlı hukukçular, Iustinianos kanunlarının ve özellikle Digesta’nın sayfa kenarlarına ve satır aralarına açıklayıcı nitelikte kısa notlar koyarak kavramları sınıflandarmaya ve Roma Hukuku’na sistematik bir yön vermeye çalışmışlardı. 13. yy’ın ikinci yarısından sonra, Bologna Hukuk Okulu’nda, Perugia, Pisa, Siena üniversitelerinde ve Avrupa’nın kimi önemli merkezlerinde yeniden canlanan ve 16. yy’m ortalarına değin süren bu dönemin hukukçularına ise Postglossatorlar (sonraki Glossatorlar) adı verilir. Glossatorlar’ın kısa notlarına karşılık, Postglossatorlar Iustinianos kodlarının tüm bölümlerini ayrıntılı bir biçimde yorumladılar. Postglossatorlar, öncekilerden farklı olarak, uygulamaya da önem verdiler. Roma Hukuku kurallarım içinde yaşadıkları olaylara uygulamak için, bu kuralları kendi devletlerinin hukuk kurallarına yaklaştırmaya ve hukuku yaşamın tüm alanlarını düzenleyen bir sistem haline getirmeye çalıştılar.

Postglossatorlar da Glossatorlar gibi, Roma Hukuku’nun skolastik öğretisi içinde kaldılar.İustinianos kanunlarınm’ısarsılmaz saydıkları temellerine dayanarak çalıştılar. Bu nedenle, yöntemleri eleştirel ya da tarihsel değil, dogmatiktir.