Barak Han Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi, -Altın Orda Hanı-

Barak Han, (ö. 830/1427) Altın Orda hanı (1425-1427).

Cuci Han’ın oğullarından Togay Ti­mur’un neslinden olup 1367-1379 yılları arasında hüküm süren meşhur Altın Orda Hanı Urus Han’ın torunudur. Babası Kayırçak Han’dır. Uiuğ Muhammed Han’ın ilk Altın Orda hanlığı dönemi (1419-1422), Emîr Edigü’nün oğlu Mansur Mirza’nın desteğini alarak ortaya çıkan Gıyâseddin Han ile sona ermişti. Ancak Giyâseddin Han iki yıl sonra vefat edince Mansur Mirza bu defa Timur Kutluk Han’ın torunu Küçük (Kiçik) Muhammed Han’ı tahta çıkardı. Fakat küçük yaşta bir ço­cuğun hükümdar olarak itibar sağlaya­mayacağı görülünce Kazak ilinde hüküm sürmekte olan Barak Han Altın Orda tah­tına davet edildi. Anası Urus Han’ın kızı olduğu için Mansur Mirza Barak Han’ın dayısı durumunda idi ve aradaki yakın akrabalık dolayısıyla hanlık için iyi bir namzet bulduğunu zannediyordu.

Saray şehrinde bulunan Uluğ Muhammed’i şehirden sürüp hanlığını ilân eden Barak Han, Batı Sibirya bozkırlarında büyümüş olduğu için haşin tabiatlıydı. Nitekim kısa bir müddet sonra Mansur Mirza’ya kızarak onu yayının kirişiyle boğdurttu. Fakat bu durum kendi aley­hine oldu. En büyük destekçisini kaybe­den Barak Han bununla da yetinmeye­rek Mansur Mirza’ya bağlı olan ve “il” denilen grupları sol kolda Kapanarası kırı denilen yere sürdü. O kış çok şid­detli geçtiği için bütün bu iller hastalık­tan, soğuktan ve kıtlıktan kırıldı. Kaça­bilenlerin büyük bir kısmı Küçük Mu­hammed Han ile Mansur Mirza’nın kar­deşi Nevruz Mirza’nın yanına sığındılar. Nihayet Küçük Muhammed Han ve Nev­ruz Mirza Yayık ırmağını ve Cim ırmağı­nı geçerek Kapanarası kırına geldiler. Burada yapılan savaşta Barak Han ve kardeşi Bölük Pulat Sultan yeniierek öl­dürüldüler. Böylece 1427 yılında Barak Han’ın yerine Küçük Muhammed Han ikinci defa hanlık makamına geçti.

Diyanet İslam Ansiklopedisi