Aziz Ogan Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

OĞAN, Aziz (1888-1956)

Türk, müzeci. İzmir Arkeoloji Müzesi’ni kurmuş ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin müdürlüğünü yapmıştır.

İstanbul’da doğdu, 5 Ekim 1956’da aynı kentte öldü. 1903-1907 arasında Sanayi-i Nefise Mektebi’nde (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) resim öğrenimi gördükten sonra Osman Hamdi Bey’in önerisiyle Asarıatika Müzeleri’nde (bugün İstanbul Arkeoloji Müzeleri) çalışmaya başladı. Bu dönemde Efesos, Sardis, Afrodisias ve Didima kazılarına müze temsilcisi olarak katıldı. 1914’te İzmir asarıatika müfettişliğine atandı. Aynı yıl I.Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Çanakkale ve Kafkas cephesinde, daha sonra Şam’da yedeksubay olarak görev yaptı. Şam’da yüzbaşı rütbesiyle Türk ordusuna katılmış olan Alman arkeolog Theodor Wiegand’ın yardımcısı olarak çalıştı. Şam Müzesi’nin kuruluşuna, kentin Antik planının saptanmasına, EmeviyeCamii’ninve Baalbek’teki tapınakların onaranına katkıda bulundu. Ayrıca Şam Sanayi-i Nefise Mektebi müdürü oldu.

1919-1922 arasında İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde çalıştı. 1922’de İzmir’in kurtuluşundan sonra oradaki müfettişlik görevine yeniden başladı. İzmir Arkeoloji Müzesi’nin ve bu müze içinde bir resim galerisiyle bir kütüphanenin kurulmasını sağladı. Bergama ve Efesos’ta ele geçen buluntuların sergilenmesi için yerel müzelerin oluşturulmasına çalıştı.

1931’de İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü H. E. Eldem’in emekliye ayrılması üzerine bu göreve atandı. 1953’te emekli oluncaya değin yirmi üç yıl süreyle müze müdürlüğünü sürdürdü.

Oğan, müdürlüğü döneminde müzeye değerli yapıtların katılmasını sağlamış, yeni bölümler oluşturmuş, çeşitli yabancı uzmanlar çağırarak Mezopotamya, Mısır ve Part buluntularının sınıflandırılmasını sağlamıştır. A.M.Mansel’in Trakya’da kazdığı Traklar’a ait tümülüslerden birinin, içinde ele geçirilen buluntularla birlikte modern müzecilik anlayışına uygun olarak yeniden kurulup sergilendiği salon da bu yeniliklerden biridir. Kimya laboratuvarıyla fotoğraf ve heykel atölyelerinin kurulmasını da Oğan gerçekleştirmiştir.

Eski yapıtların halka tanıtılması, korunması ve Anadolu’nun Antik kentleri üzerine, gazetelerde ve bilimsel dergilerde üç yüze yakın makale yayımlayan Oğan, Berlin, Viyana ve Prag arkeoloji enstitüleriyle Mainz Akademisi ve Türk Tarih Kurumu’nun da üyesi olmuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Bergama Tarihi ve Rehberi (M.Rahmi ile), 1929; İzmir Müzesi Rehberi, 1932; Türk Müzeciliğinin 100’üncü Yıldönümü, 1947; Didim’de Apollon Mabedi Kılavuzu, 1951.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi