Türk Edebiyatı

Ateşten Gömlek Kitabının Kısa, Kısaca Özeti, Karakter Özellikleri, Hakkında Bilgi

Türü: Roman

Yazar: Halide Edib (Adıvar)

Yayın Tarihi: 1922 yılında tefrika edildi. Daha sonra kitap hâlinde yayımlandı

Kitabın Konusu: İzmir’in işgali üzerine şehri kurtarmaya amaçlayan milli mücadele hareketlerinin hedeflerine nasıl ulaştığını ve bu dönemde Ayşe, Peyami ve İhsan arasında geçen acıklı bir aşk hikayesi anlatılıyor.

Kitabın Anafikri: Vatanın bağımsızlığı için kadın-erkek demeden tüm halkın mücadele etmesidir.

Kitap analizi: Kitap dil açısıından yalındır. Yabancı kelimelere fazla yer verilmemiştir,  akıcı bir dille yazılmıştır. İstiklâl Savaşının belgelendiği eserde, yazar kendisi de olayların içinde yer aldığı için yakından bildiği birçok gerçekleri güçlü bir mantık içinde vermeye çalışır.  Eserde coşkulu, heyecan verici bir dil kullanılmıştır
Romanda hem tarih hem de aşk konuları ustalıkla ele alınmıştır. Esrarengizliklerle dolu her an diğer sayfasında ne olacakmış düşüncesiyle okunacak bir kitap. Sonunda da yine okuyucuya yorum imkanı bırakarak bu özelliğini göstermiştir.

Kitabın kısa özeti:İzmir’in işgalinde Yunanlıların, kocasını ve oğlunu öldürmeleri üzerine önce İstanbul’a gelen ve sahip olduğu Türklük şuuru ve mücadele azmiyle İstanbullu gençlerin bilinçlenmesini sağlayan Ayşe’nin uyandırdığı heyecana kapılan subaylar Anadolu’ya geçerler. Çeteler düşmanla savaşmaktadır. Bu savaşta Ayşe hasta bakıcı Peyami ise çevirmendir.

Ayşe kendisini seven ve evlenme teklif eden İhsan’a cevabını ancak İzmir alındıktan sonra vereceğini söyler. Peyami ise sevgisini Ayşe’ye açıklayamamaktadır. Cephede İhsan şehit düşer, Ayşe de ileri hatlar giderek orada can verir. Peyami ise kafasına aldığı kurşunla hastahanede ölür.

Peyami’nin ölümünden sonra doktorlar Peyami’nin notlarını araştırarak Ayşe adında birisinin kolorduda görev yapmadığını ve İhsan isminde birinin de alay komutanı olmadığını fark etmişlerdir. Bunların kafasındaki kurşun yarası yüzünden Peyami’nin hayalinde doğmuş buhranlı bir tasarlama olduğu anlaşılır.

Olayların Değerlendirilmesi: Olaylar Milli Mücadele etrafında gelişmiştir. Halide Edip Adıvar, Milli Mücadele’nin içinde yer aldığından olaylar gerçeğe çok yakındır. Sultanahmet mitingi, Düzce olayları bunlardan bazılarıdır. Olaylar bu acıklı aşk hikayesinin çok iyi tamamlamakta;hiç bir tezat göstermemektedir.

Karakterler ve Değerlendirilmesi:

Peyami: Savaş sırasında kafasında yaralanan biri zamanında yapmadığı işlerden dolayı büyük üzüntü doyan, muhtemelen psikolojik sorunları olan biri.

İhsan: Ayşe’ye karşı çok samimi duygular besleyen fakat savaş sırasında bunları açıklayamayan dolayısıyla kendi içinde çatışma yaşayan biri.

Cemal: İyi niyetli, hayat dolu bir insan.

Ayşe: Milli duyguları çok kabarık olan bu nedenle kendi ilişkilerini feda eden biri.

İlgili Makaleler