Atabetü’l-Hakayık Yazarı, Özellikleri, Hakkında Kısa Bilgi

ATEBETÜ’L – HAKAYIK

Yüknek’li Mahmut oğlu Edip Ahmet’in Atebetü’l-hakayık (Gerçeklerin eşiği) adlı eseri XII. yüzyılda Kâşgar yazı diliyle yazılmış manzum bir kitaptır. Yazarın yaşadığı yer ve çevre hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak eserin Dâd Sipehsalâr Mehmed adlı bir beye sunulduğu biliniyor. Aruz vezniyle ve Türkler’in ulusal nazım biçimi olan dörtlüklerle yazılmıştır. Dinî ve ahlâkî nitelik taşıyan eserde dünyanın geçiciliği, zamanenin bozukluğu, eliaçıklığın ve alçakgönüllülüğün övgüsü, bilginin yararı, dilin önemli v.b. anlatılmıştır. Türkçenin tarihsel yapısı ve söz kadrosu bakımından büyük değer taşıyan Atebetü’l-hakayık, ilk olarak Necip Asım tarafından yayımlanmıştı (1918). Reşid Rahmeti Arat, eserin uygur ve arap harfleriyle yazılmış 7 ayrı yazmasını karşılaştırarak çeviri yazısını ve çevirisini hazırlamış; açıklayıcı notlarla birlikte yayımlamıştır (1951).