Aşık Veysel Şatıroğlu Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği

Âşık Veysel Şatıroğlu, halk şairi, ozan (Sivas-Şarkışla- Sivrialan 25 Ekim 1894 – 21 Mart 1973).

Yaşamı

Babasının ismi Ahmed, annesinin Gülizar’dır. Yedi yaşında çiçek hastalığına yakalandı ve bir gözü kör oldu. İkinci gözüne de perde indi. Fakat az da olsa görüyordu. Bir gün inek sağarken yanına babası gelmiş aniden dönmesi ile gören gözüne değneğin ucu batmış ve o gözü de kör olmuştur.

Saz şairliğine meraklı olan babası, zaman zaman yörenin şairlerini saz çalmak için evinde toplardı. Babası sonunda Veysel’e bir saz alarak, halk şiirlerini öğretip, saz dersleri aldırdı. Veysel’in ilk saz hocası Çamışıhlı Ali’dir. 1919’da 25 yaşında evlenen Veysel, iki yıl sonra anası ve babasını kaybetti. Hanımı kendisini terk edip başkası ile evlenince, ikinci defa evlendi ve bu hanımından yedi çocuğu oldu.

Veysel, 1933’e kadar usta malı şiirleri çalıp söylerdi. 1933’ten sonra kendi şiirlerini çalıp söylemeye başladı. Köyünden hiç çıkmayan Veysel, 1933’ten sonra bütün Türkiye’yi gezmeye başladı ve Cumhuriyet’in onuncu yıldönümünde Ankara’ya gitti. Yapılan şenliklere katılarak sazıyle şiirler söyledi. Ondan sonra ünü hızla yayıldı. Anadolu’nun birçok ilini dolaştı; köy enstitülerinde müzik öğretmenliği yaptı.
edebi_sahsiyetler/asik_veysel” 151″ 163″

Halk ozanlarından Karacaoğlan, Emrah, Dertli’yi usta olarak bilir ve severdi. 1952’de İstanbul’da büyük bir jübile yapıldı. 1965’tede TBMM’ce “Anadilimize ve milli birliğimize yaptığı hizmetlerden dolayı” özel bir kanunla vatani hizmet tertibinden maaş bağlandı. 78 yaşlarındayken 1973 senesinde öldü.

Edebi Kişiliği

Alevi inançlarıyle beslenen Âşık Veysel halk şiirinin geleneklerine, göreneklerine bağlı bir şairdir. Fakat bu eski gelenekleri çağın şiir anlayışına uygun bir nitelikte yorumlamayı başardı. Köy gerçeklerini, köy insanının günlük yaşantılarını, acılarını ustaca şiire soktu. Ankara ve İstanbul’da zamanın ünlü aydınlarıyle ilişkiler kurarak onların toplantılarına sazıyle katıldı. Bu izlenimlere dayanarak görüş ve anlayış bakımından yeni özler taşıyan şiirler yazdı. Âşık Veysel çağdaş Türk halk şiirinde toplumsal gerçekçiliğin öncülerinden sayılır. Özellikle insan sevgisini, toprak sevgisini, tabiat aşkını içeren şiirleri yenidir. Şiirlerinde yer yer tasavvuf kavramları görülürse de bunları günün şiir ve yaşam anlayışına uygun bir nitelikte işlemeyi bildi. Aşık Veysel’in diğer ozanlardan farklı tarafı, toprak sevgisinin ağır basması ve Yunus Emre’nin de tesirinin bulunmasıdır. Geniş bir çevreye yayılan şiirlerinin çoğunu kendi sazıyle plağa geçirdi. Âşık Veysel halk şiirine yeni kavramlar sokarak alanını genişletti.

Eserleri

• Şiirleri, Deyişler (1944),
• Sazımdan Sesler (1950),
• Dostlar Beni Hatırlasın (1970)
• Bütün Şiirleri (1984) (ölümünden sonra tüm eserleri olarak tekrar yayınlandı).