Aşık İhsani Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği

Âşık İhsanî (İhsan Sırlıoğlu). Halk şairi, ozan (Diyarbakır 1930 – 21 Nisan 2009).

İki yaşında babasını kaybetti. Yoksul bir ortamda annesi tarafından büyütüldü. Erzurum’da askerliğini yaptıktan sonra  Saz çalmaya başladı. Halk şairlerinin yetiştikleri geleneklere uygun olarak çevresinde yaşayan ustalardan elaldı. Kendi kendini yetiştirdi. Anadolu’nun birçok yerini dolaştı. Bu gezilerinin birinde Manisa Tarzanı ile tanışıp bir süre yanında kaldı. Aşık İhsani türkülerini Güllüşah ismindeki hayali bir kıza söylemekytedi. 1957’de Uşak Şeker Fabrikası’nda çalıştığı dönemde sonradan ‘Güllüşah’ adını verdiği eşi Sevim hanımla evlenir. İhsani eşine de saz çalmayı öğretir ve Aşık İhsani ve Güllüşah olarak şehir şehir dolaşmaya başlarlar. Bu ikili halktan ilgi görmeye başlar. Aşık İhsani ve Güllüşah adlı kitapları yapılır. 1958’de Ankara Radyosu Yurttan Sesler programının şefi Muzaffer Sarısözen tarafından programa davet edildi. Her hafta Çarşamba günleri Güllüşah ile birlikte radyoda türkü söylemeye başladı.

27 Mayıs Darbesi öncesi yıllarda Celâl Bayar ve Adnan Menderes ile tanışır ve görüşmeye başlarlar. DP’nin mitinglerinde “Evvel Allah sonra Demokrat Parti” ve benzeri şarkılar yapar.

Türkiye İşçi Partisi’nin kuruluşuyla birlikte sol hareketlere ilgi duymaya başlar. İlk yazdığı devrimci şiir “Korkuyorlar, korkacaklar, korksunlar Geliyoruz, geleceğiz, yakındır” Şiiridir. Daha sonraki röportajlarında bu döneme kadar ki yaşamını cahillik olarak tanımlayacaktır. Daha önce içinde olduğu Demokrat Parti’nin devamı olan Adalet Partisi ile artık düşman olurlar. Türkiye Komünist Partisi ve Türkiye İşçi Partisi’nin 1970’li yıllardaki tüm etkinliklerine katılarak sazıyla ve sözüyle kalabalık halk kitlelerini coşturdu. Bu yıllarda tutuklanıp bir süre cezaevinde kaldı. Türkiye ve yurtdışında sayısız konser verdi. Şiirleri bir çok dergide yayınlanmaya başladı. 1977’de Almanya ve Belçika’ya gitti ve bu ülkelerde de televizyon programlarına katılıp, ödüller aldı.1979’da Avusturalya’ya gitti. Fransa Cumhurbaşkanı ile İngiltere Kraliçesi başta olmak üzere dünya liderleri tarafından devlet konuğu olarak ağırlandı.

12 Eylül 1980 askeri harekatın ardından yurtdışına giden ve uzun yıllar Fransa’da yaşayan Aşık İhsani, 1995’te memleketi Diyarbakır’a döndü. Diyarbakır’daki yerel TV kanallarında da zaman zaman sazıyla ve bestelediği türküleriyle programlara katıldı.

Son yıllarında Diyarbakır’da yaşayan Aşık İhsani 21 Nisan 2009’da Diyarbakır’da öldü.

Halk şiirine devrimci bir düşünce sokan İhsanî, yöresel konulardan çok toplumsal sorunları işledi. Şiirlerinde genellikle aşk ve toplum sorunlarının ağır bastığı görülür. Âşık İhsanî halk şiirinde toplumcu, devrimci ve eylemci bir tutumun öncüsü sayılır.

Eserleri

Aşık İhsani’nin Hayat Hikayesi ve Şiirleri (1960), Ağalı Dünya 2 cilt (1964-1965), Yazacağım (1966), Bakalım Hele (1967), Ozan Dolu Anadolu (Gezi, 1973), Bak Tarlanın Taşına (1974), Vur Ağanın Başına (1975), Dünden Bugüne Aşık İhsani (1976), Beyaz Köle (1985), Düş Değil Bu (1993), Bıçak Kemikte (2002)