Arthur Collier Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

COLLIER, Arthur (1680-1732)

İngiliz, filozof ve tanrıbilimci. Algıdan bağımsız bir dışevren bulunmadığını öne sürmüştür.

Langford Magna’da doğdu ve burada öldü. 1697’de Oxford’daki Pembroke College’da başladığı öğrenimini, 1699’da Balliol Coilege’da sürdürdü. 1704’te Langford Magna’da babasının ardından rektör oldu. Felsefe alanında Berkeley, Descartes, Maiebranche ve onun öğrencisi J. Norris’den etkilenmiş, ayrıca skolastik filozoflarla ilgilenmiştir.

Felsefeye insan algısının dışevrenle olan ilgisini sorgulayarak giren Collier, 1713’te Clavis universa-Hs’i yayımladı.Burada vardığı sonuçlar, “algı insana, dışevrenin varlığı üzerine, bir kanıt sağlamaz” diyen Malebranche ve öğrencisi Norris’den yola çıkarak ortaya atılmıştı. Dışevrenin varlığım bir varsayım olarak ele alan ve bu varsayıma inanmak için yeterli neden olmadığını öne süren Collie’’nin düşünceleri Berkeley’in görüşleriyle de benzerlik gösterir. Ancak, Collier’nin yaklaşımı diyalektik ve dinbilim bakımındandır. O da, Berkeley gibi, dışevrenin, anlığın içeriklerinden bağımsız olarak varolduğunu yadsır. Dışsal olarak algılandığı sanılan nesnenin gerçekten dışsal olduğu inancı temellendirilemez. Örneğin sanrılar (halucinations) da dışsal görünür, oysa içseldir. Görülen ve düşlenen nesneler arasındaki ayrım görülenlerin bir dışsallık niteliği taşımasında değil, düşlenenden daha canlı olarak yaşanmasındadır. Öyleyse, buradan kalkarak, nesnenin düşünceden bağımsız olarak varolduğu kanıtlanamaz.