Tarihi Şahsiyetler

Arthur Cayley Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

CAYLEY, Arthur (1821-1895)

İngiliz, matematikçi. Saf matematiğin hemen her alanında çalışmalar yapmış, invaryantlar kuramını geliştirmiş, matrisler ve n -boyutlu soyut geometri konularında önemli katkılarda bulunmuştur.

12 Ağustos 182î’de Richmond’da doğdu, 1895’te Cambridge’de öldü. Çocukluğunun ilk sekiz yılını Rusya’da geçirdi. Londra’da küçük bir özel okulda başlayan öğrenimini aynı kentteki King’s College School ve Cambridge’deki Trinity College’da sürdürdü. Bu okuldan Î842’de çok parlak bir dereceyle mezun oldu. Aynı yıl Trinity Coliege’a üye seçildi. Cayley, o yüzyılda bu onuru kazananların en genci olmuştur. Daha sonra hukuk öğrenimi yaptı ve avukat oldu. 1849’da başlayan baro üyeliğinin sürdüğü on dört yıl boyunca hukuk ve matematik çalışmalarını birlikte yürüttü. 1863’te Cambridge Üniversitesi’nde yeni kurulmuş oian Sadleriarı profesörlüğüne getirildi ve yaşamının sonuna dek bu görevi sürdürdü. Yalnızca 1881-1882 yıllarında, matematikçi dostu Sylvester’in çağrısına uyarak Johns Hopkins Üniversitesi’nde ders vermek üzere ABD’ye gitti. Yaşamı boyunca sayısız ödül aldı, sekiz üniversite tarafından onur doktorası, 1859’da Kraliyet Madalyası ve 1881’de Royal Society’nin Copley madalyasıyla onurlandırıldı.

Cayiey’in matematiğe katkılarının belki de en önemlisi, invaryantlar kavramını geliştirmiş olmasıdır. Bir cebirsel fonksiyonun katsayıları arasında varolan ve koordinat dönüşümleri sırasında değişmez kalabilen anlatımlar oian invaryantiaria ilgili ilk düşünceler Lagrange ve Gauss tarafından ortaya atılmış ve Boole’un 1841’de yayımladığı bir makaiede geliştirilmişti. Boole’un çalışmasından yola çıkan Cayley 1843’te n inci dereceden fonksiyonların invaryantları-nı belirlemeye girişti. Bu arada invaryant kavramını daha da genelleştirerek, iki fonksiyonun katsayı ve değişkenleri arasında bir bağıntı oian kovaryantı (eşdeğişki) tanımladı. Cayley’in çalışmaları cebirsel fonksiyonlarda invaryantlar problemini ilk kez genel bir anlatıma kavuşturdu. Cayley’in geliştirdiği bu kuramın yanlışlarının giderilmesi ve daha da geliştirilmesi başta Gordon ve Hilbert olmak üzere birçok matematikçinin ilgisini çekmiştir.

İlgili Makaleler