filozof-3/aretaeus ARETAEUS (Kapadokyalı)

Aretaeus, 80-81 Yılları arasında doğan, 130 ile 138 yılları arasında öldü, 2.yüzyılda yaşadığı düşünülen Eski Yunanlı hekim. Pek çok hastalığı ilk kez ve doğru olarak tanımlayan, Eski Çağ’ın en büyük hekimlerinden biridir Kapadokya’da yaşamış olan ve Roma ve İskenderiye’de de çalışmış olan bir Yunan bilginidir. Aretaeus migren baş ağrısını, şeker hastalığı, astım ve trigeminal nevralji ilk kez tanımlayan hekimdir.

Roma döneminde yaşadığı için bir çok kaynak otomatik olarak yunanlı olarak tanımlamaktadır. Oysaki Aretaus Yunan değildir. Kapadokyalıdır, yani Anadolulu.

Anadolu’da, o zamanlar Roma İmparatorluğu’ nun egemenliği altında olan Kapadokya’da (Anadolu’da) doğdu. Yaşamı hakkında çok az bilgi vardır; hangi tarihler arasında yaşadığı da tartışmalıdır. Kimi kaynaklar l.yy sonları ile

2. yy başlarında yaşadığını öne sürerse de, yapıtlarında sık sık kaynak gösterdiği Apameialı hekim Arkhigenes’ten sonra, 80 ile 200 yılları arasında yaşamış ya da hiç değilse etkinlik göstermiş olması daha olasıdır.

Aretaeos, varolan düşünce sistemlerinin en tutarlı ve gerçeğe uygun görünen yanlarım seçerek yeni bir öğreti oluşturmaya dayanan Eski Çağ Seçmeci Oku-lu’na (Eklektik Okul) bağlı olmakla birlikte,daha çok Pneumacı Okul’un düşünce sistemini benimsemişti. I.O. yaklaşık 300 yıllarında Erasistratos’un temellerini attığı “pneuma kuramı”ndan doğan ve l.yy’ın ortalarına doğru etkisi artan bu tıp okulunun temsilcileri, tüm fizyolojik ve patolojik belirtileri, “soluk”, “ruh” anlamına gelen Yunanca bir kavramla, pneuma ile açıklamaya çalıştılar. Onlara göre, tüm canlıların vücudu baştan sona pneuma ile doluydu ve yaşamın özü, dolayısıyla sağlık ve hastalığın kaynağı da ancak pneuma olabilirdi. Kan, akkan (lenf), öd ve mukoza salgısı gibi organizma suyuklarının azalması ya da çoğalması pneumayı olumsuz etkiliyor, bu da hastalığa yol açıyordu. Aretaeos, bu görüşün etkisiyle, tanımladığı tüm hastalıklar için kaplıca, dengeli ve iyi beslenme, vücuttaki fazla kanı alma gibi çok basit tedavi yöntemleri önerdi. Çağdaşı Galenos kadar üretken olmamasına, düşüncelerini onun kadar iyi yaymayı başaramamasına karşın, özellikle İ6.yy’dan başlayarak Galenos ile birlikte Eski Çağ’ın en büyük hekimlerinden biri sayılması, o güne değin bilinmeyen birçok hastalığa belirli bir yöntem çerçevesinde anlaşılır tanımlamalar getirmesinden ileri gelir.