Tarihi Eserler

Aplikler (Antik Takılar Tarihi Eserler)

Aplikler

Herhangi bir obje veya elbiseye tutturulan süsleme ögeleridir. Her dönemde görülmekte olup buluntuların çoğu altındandır.

Kat. No: 202
Adı: Aplik, rozet
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Gordion
Geliş Şekli: Müsadere
Boyutları: Çap: 2,5 cm.
Ağırlığı: 1,38 gr.
Dönemi: İ.Ö. 7.-6. yüzyıl

İnce plakadan repoussé tekniği ile yapılmıştır. Elbiseye dikilebilmesi için dört ip geçki deliği vardır. Kabartma noktalarla oluşturulan sekiz yapraklı bir rozet ile bir çerçeve, yuvarlak plakayı süslemektedir.

 

Kat. No: 203
Adı: Aplik, sfenksli
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Sarayköy
Geliş Şekli: Müsadere
Boyutları: Yük.: 3,8 cm; gen.: 2,9 cm.
Ağırlığı: 3,24 gr.
Dönemi: İ.Ö. 6. yüzyıl

Altın safihadan kesilmiştir ve repoussé tekniğinde yapılmıştır. Dikdörtgen çerçeve içinde poloslu, sakallı bir sfenks oturmaktadır. Sol ön ayağını yukarı doğru kaldırmıştır. Çerçevenin üstünde kale burcu olabilecek iki adet çıkıntı yer almaktadır. Apliğin arka tarafında, köşelerde ve burçların arkasında tutturma halkaları vardır.

 

Kat. No: 204
Adı: Aplik
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Kütahya
Geliş Şekli: Satın alınma (10,6.1969)
Boyutları: Max. çap: 1,9 cm.
Ağırlığı: 0,37 gr.
Dönemi: İ.Ö.

2. -1. yüzyıl

Disk formlu çok ince altın levhanın ortasında erkek kalıba çekiçleme tekniğiyle yapılmış Meduza başı ve çevresinde kabartma noktalar yer almaktadır. Meduza’nın başı hafif sola dönüktür. İri bukleli saçları arasından çıkan yılanlar boynuna doğru inmekte ve boyunda iki yılanın başları birbirlerine doğru bakmaktadır. Başında iki tane kanadı görülmektedir. Geç Hellenistik döneme tarihlenen bu tip Meduza başları Geç Hellenistik ve Roma dönemi takılarında yaygın olarak görülmektedir.

 

Kat. No: 205
Adı: Aplik, plaka
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Sarayköy
Geliş Şekli: Müsadere
Boyutları: Uz.: 13,5 cm.; gen.: 3,3 cm.
Ağırlığı: 6,20 gr.
Dönemi: İ.S.1. yüzyıl

İki ucunda dörder ip geçki deliği bulunan dikdörtgen altın plaka. İki sıra nokta dizisi arasında yer alan örgü bantından oluşan çerçevenin içinde, biri oturan diğerleri ayakta, dört figür tasvir edilmiştir. Soldaki üçlü grubun ortasında, basamaklı bir kaidenin üstünde üç yapraklı bir lotus çiçeği, onun bir yanında bir “alem” diğer yanında “lejyon kartalı” yer almaktadır. Sahnenin diğer tarafında (sağ) ise bu üçlü grubun karşılığı olarak yan yana dik olarak sıralanmış üç kalkan yer almaktadır. En sondaki daha çok bir yay görünümündedir. Kalkanların hemen solunda zırhlı, başları açık, profilden verilmiş yüzleri sakalsız, iki erkek figürü karşı karşıya durmaktadır. Daha uzun boylu olan soldaki figürün sağ elinde bir lejyon kartalı, diğerinin sol elinde bir asa, ya da standart bulunmaktadır. Bunları dik olarak yere dayamışlar, diğer ellerindeki nesneyi ise kucaklarına doğru çekmişlerdir. Burada iki figür de ayna simetriğinde tasvir edilmişlerdir. Bir başka deyişle objeleri farklı ellerinde tutmaktadırlar.

Sağa dönmüş, soldaki figürün arkasında, solunda, soldaki üçlü grubun ortasındaki gibi, kaideli lotus yer alır. Sahnenin daha sonra gelen üçüncü figürü, sağ kolunu dirsekten bükerek bir sütuna dayanmış, arkadan tasvir edilmiş, sola dönük, giysisi dizlerine düşmüş çıplak bir kadın figürüdür. Sütuna dayadığı sağ elinde diyagonal taşıdığı uzun saplı bir palmiye dalı, öne, ileri doğru uzattığı sol elinde ise globus tutmaktadır. Hemen ayaklarının önünde niteliği kesin olarak saptanamayan bir nesne durmaktadır (ateş altarı?). Bu figürün karşısında, tüm sahnenin yaklaşık 1/5’ine yakın bir genişliğe sahip olan bölüm neredeyse boş bırakılmıştır. Burada sadece kadın figürünün önünde; ortada bir bereket boynuzu ile daha yukarıda, solda, arka arkaya uçan iki kuş yer almaktadır.

Daha sonra gelen figür sahnenin oturan tek figürüdür. Alem, lejyon kartalı ve kaideli lotusun da üzerinde durduğu alçak bir platformun üzerinde yer alan arkalıklı bir tahtta oturmaktadır. Bu platformun ucunda, oturan figürün ayaklarının hemen ucunda bir kuş durmaktadır. Figür sağ kolunu tahtın kolluğuna dayamış, sol eliyle de ileriye bir dal uzatmaktadır. Uzun giysisinin ve başında, taç ya da polos tipi bir başlığının olduğu anlaşılmaktadır. Sağ ayağı platformun yanından aşağı doğru sarkmıştır, ya da ayağını oradaki bir sehpanın üzerine koymuştur.

Karşılıklı ayakta duran figürlerin özellikle saçları ve sakalsız yüzleri bu plakanın İ.S.1.yüzyıla ait olduğunu göstermektedir. Böylece plakada yer alan sahnenin o döneme ait tarihi bir olayı yansıttığını varsaymamız yerinde olacaktır. Ortadaki kadın figürü elindeki palmiye dalı ile barışı, Dünya’ya sunmakta olan Venüs’den başkası değildir. Dünya’ya sunulan bu barış, sahnenin her iki yanında yer alan alem, Lejyon kartalı ve kalkanlardan anlaşılacağı gibi kazanılan bir zafer sonucunda gelmektedir. Barış, Julius-Cladius hanedanının, soyundan olmakla övündükleri tanrıça oturmakta olan figürle simgelendirilmiştir. Uzun giysisi, başında kesin formu saptanamayan başlığı ve ayağının ucundaki, doğuyu temsil eden Anka kuşu ile bir doğu ülkesinin temsilcidir. Tüm figürlerin bu şekilde yorumlanmasından sonra bu hangi tarihi olaya bağlanabileceğini sorgulamak gerekecektir.