Antun Sadi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

SAADE, Antun (1904-1949) Lübnanlı düşünür ve siyaset adamı. Büyük Suriye idealini gerçekleştirmeye çalışmıştır.

Beyrut’ta doğdu, 8 Temmuz 1949’da aynı kentte öldü. Babası Ortodoks bir hekimdi. 1921’de öğrenim görmek amacıyla Brezilya’ya gitti. Lübnan’a döndüğü 1930’da Beyrut’taki Amerikan Üniversitesi’nde Almanca öğretmenliği yapmaya başladı. Bu sırada Büyük Suriye idealini savunan Suriye milliyetçiliğinin önde gelen sözcülerinden biri oldu ve yükselen faşist akımın derin etkisi altında kaldı. 1932 Aralık ayında faşist nitelikli Suriye Milliyetçi Partisi’ni kurdu. Fransız egemenliğine karşı bağımsızlığı savunan partisinin kapatılmasından ve sürekli baskı altında tutulmasından dolayı 1938’de yeniden Güney Amerika’ya gitti. Lübnan’ın bağımsız bir devlet olmasından sonra 1947’de ülkesine döndü. Ancak kendisine karşı kuşku besleyen yöneticiler tarafından gözetim altında tutuldu ve birkaç kez tutuklandı. Suriye’de iktidarı ele geçiren Hüsnü Zaim’den yardım almaya çalıştıysa da umduğunu bulamadı. 1949 Haziran’ında bir darbe girişiminde bulundu. Yandaşlarıyla Falanjistler arasında başlayan çatışmaların büyümesi üzerine Suriye’ye kaçtı. Suriye hükümeti tarafından Lübnan’a iade edildi ve askeri bir mahkemede yargılanarak idam edildi.

Saade Arap toplumlarında görülen zayıflığın temel olarak ulusal bir kimliğin yokluğundan ve geleneksel kurumların çözülmesinden kaynaklandığını ileri sürer. Arap dünyasını oluşturan değişik ulusal toplulukların bir blok içinde ayrı ayrı yaşayabileceğini savunur. Bir ulusu yaratan başlıca etmenin belirli bir yurt çerçevesinde oluşturulan toplumsal yaşantı birliği olduğunu söyleyerek ulusal canlanma için bir arınma ve bilinçlenme sürecini gerekli görür. Savunduğu “toplumsal milliyetçilik” her türlü sınıf aynmını reddeder. Özel mülkiyete dayalı ve seçkin bir yönetici tabakanın devlet müdahalesi yoluyla ekonomiye yön verdiği bir toplumsal düzeni öngörür.

Siyasal felsefesi doğrultusunda Lübnan, Suriye, Ürdün, Filistin, Irak, Kuveyt ve Kıbrıs’ı kapsayacak bir Büyük Suriye devletinin kurulmasını savunan Saade II. Dünya Savaşı sonrasında Arap ülkelerinde gelişen sol akımlara şiddetle karşı koymuştur.

• YAPITLAR (başlıca): Nushu’l-Ümem, (“Ulusların Anayasası”); el-Nizamul-Cedid, (“Yeni Düzen”); The Princıples of the Syriatı Social Nationalist Party, (“Suriye Toplumcu Milliyetçi Partisi’nin tikeleri”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi