Andre Gunder Frank Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

FRANK, Andre Gunder (1929-23 nisan 2005) Alman, iktisatçı. Azgelişmişlik kuramına ilişkin çalışmalarıyla tanınmıştır.

Berlin’de doğdu. Öğrenimini ABD’de sürdürdü. 1957’de Chicago Üniversitesi’nden iktisat doktoru derecesini aldı. ABD, Kanada, Brezilya, Şili ve Meksika üniversitelerinde iktisat ve toplum bilim dersleri verdi. Frank Amsterdam Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı.

Frank’m iktisaden geri kalmış ülkelere ilişkin çözümlemelerinde kullandığı temel kavramlar “dünya ekonomisi” ve “mübadele ilişkileri”dir. Ona göre 15.yy’da Akdeniz ve Kuzey Avrupa’da ticaretin gelişmesiyle birlikte kapitalist dünya ekonomisi oluşmaya başlamış ve “çevre ekonomileri” “metropol ekonomiler”e bağımlı kılınarak, bunlar yapısal azgelişmişliğe mahkûm edilmiştir. Marxist çözümlemede kullanılandan farklı olarak P.Baran’m “iktisadi artık” ve “sömürü” tanımlarını temel alan Frank, “metropol ekonomiler”in “çevre-uydu ekonomiler”den sağladığı “iktisadi artık”m geri ülkelerin sanayileşmesini engellediğini ve onları başlıca ilkel hammaddeler ihraç eden ülkeler durumuna getirdiğini; buna karşı, bu sürecin “metropoller”de sermaye birikimine yol açtığını öne sürmüştür.

Frank’a göre azgelişmişlik ve gelişmişlik dünya kapitalist ekonomisinin gelişiminde tek bir sürecin birbirini tamamlayan parçalarıdır. Bu nedenle, geri ülkelerin gelişmiş ülkelerinkine benzer aşamalardan geçerek, günün birinde onların düzeyine ulaşabileceğini öne süren evrimci kalkınma kuramlarına karşı çıkmıştır.

Kapitalizmi “pazar için üretim” ölçütüne göre tanımlayan Frank, kapitalizmin üretim güçlerini geliştirici “ilerici” işlevi kalmadığını, yalnızca geri ülkelerde kapitalizm öncesi üretim ilişkilerini yıkarak, bu ülkeleri tümüyle kapitalist ilişkiler ağına soktuğunu ileri sürmüştür.