Anadolu Medeniyetleri Antik Takıları (Antik Takılar Tarihi Eserler)
El-Kol Takıları
El, bazen de ayak parmaklarına takılan yüzük halkalarının kesiti yarım daire, kare, ince bant gibi farklı biçimlerde olabilir. Düz halka yüzüklerin dışındakilerde üste gelecek yer genişletilir, yüzük kaşı adı verilen bu bölüm, kabartma veya oyma, mühür, motif ya da figürlerle bezenebilir. Genel olarak ise yüzük kaşına, yüzük taşının (yüzük geminin) tutturulması için bir montür yerleştirilir ve montürün içine de çeşitli formlarda yüzük gemleri oturtulur. Simgesel bir anlam taşıması, büyülü sayılmasından kaynaklanır. Başlangıçta bir otorite göstergesi olarak ortaya çıkmış, daha sonra, hükümdar ile halk, yüksek din görevlileri ve tanrı arasındaki bağı simgeleyen, ayrıca evlilik biliği ve bağlılığı temsil eden bir anlam kazanmıştır. Daha sonraları süs takısı olarak yaygınlaşmıştır. Gelişme döneminde ise taşlı yüzükler ortaya çıkmaktadır. İlk taşlı örnekler, yüzük halkasına sabit olmayan döner skrabelerin takılmasıyla oluşturulmuştur. Metal yüzüklerin yanı sıra cam yüzükler de sevilerek kullanılmışlardır.
Yüzükler
| Kat. No: | 171 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve grena | |
| Geliş Yeri: | Tokat | |
| Geliş Şekli: | Bilinmiyor | |
| Boyutları: | Yük.: 3,8 cm. | |
| Ağırlığı: | 32,6 gr. | |
| Dönemi: | İ.Ö.1. yüzyıl-1.S. 1.yüzyıl |
Yüzüğün ince halkasının iç kısmı düz, dış kısmı bombeli olup, halka tam alt ortasında hafif bir yükselti yapmaktadır. Bu yükseltinin nedeni, yüzük halkasının altına, dışına gelecek şekilde yuvarlak yuvaya yerleştirilmiş ufak bir zümrüttür. Halka, üstündeki konik bir çevreye lehimle birleştirilmiştir. Altıgen biçimli, enine paralel yivli bu altın konik çerçevenin ortasındaki yuvaya oral, bir grena monte edilmiştir.
| Kat. No: | 172 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve karneol | |
| Geliş Yeri: | Bilinmiyor | |
| Geliş Şekli: | Bilinmiyor | |
| Boyutları: | Yük.: 2,6 cm.; gen.: 3,2 cm. | |
| Ağırlığı: | 18,85 gr. | |
| Dönemi: | İ.Ö.1. yüzyıl-1.S. 1. yüzyıl |
İçi boş yüzük halkasının kesiti yuvarlaktır. Oval yuvaya düz kesimli karneol oturtulmuştur. Taş üzerinde ayakta duran bir kadın figürü yer almaktadır. Sol elinde bereket boynuzu (cornuocopiae) sağ elinde asa (?) taşımaktadır. Bir yere yaslanmış gibi görünmesinden ötürü Felicitas olabilir.
| Kat. No: | 174 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve agat | |
| Geliş Yeri: | Giresun, Büyük Eyrice köyü | |
| Geliş Şekli: | Define kazısı (mezar), 24.12.1959 | |
| Boyutları: | Yük.: 2,2 cm; gen.: 2,6 cm. | |
| Ağırlığı: | 6,9 gr. | |
| Dönemi: | İ.Ö.1.yüzyıl-1.S. 1. yüzyıl |
İçi dolu yüzük halkasının iç kısmı düz, dış kısmı bombelidir. Elips şeklindeki yuvaya agat yerleştirilmiştir. Agat üzerinde, Globus’a basarak ayakta duran, sol elinde palmiye dalı, sağ elinde ileri doğru uzattığı çelengi ve ince uçuşan elbiseleri ile sola dönük, kanatlı “Victoria” figürü kazıma tekniği ile işlenmiştir.
| Kat. No: | 175 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve karneol | |
| Geliş Yeri: | Bilinmiyor | |
| Geliş Şekli: | Bilinmiyor | |
| Boyutları: | Çap: 2,6 cm. | |
| Ağırlığı: | 6,65 gr. | |
| Dönemi: | İ.Ö.1. yüzyıl – 1.S.1. yüzyıl |
Masif yüzük halkasının içi düz, dışı bombelidir. Yuva çevresi geniş ve yuvarlaktır. Aynı formdaki karneol yuvaya yerleştirilmiştir. Taş üzerinde sola dönük profilden bir erkek portresi işlenmiştir. Saçlar iri bukleler halindedir. Alından bağlanan bant, basın arkasında düğüm yapılmıştır ve bantın uçları enseye kadar inmiştir.
| Kat. No: | 178 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve grena (veya ruby) | |
| Geliş Yeri: | Patnos | |
| Geliş Şekli: | Satın alınma | |
| Boyutları: | Yük.: 2,7 cm; gen.: 2,5 cm; iç çap: 2cm. | |
| Ağırlığı: | 8,58 gr. | |
| Dönemi: | İ.S.
2. yüzyıl |
İç kalıptan yapılan formun üstü altınla kaplanmıştır. Oval yuvanın içine kırmızı renkli bombeli, üzerinde koç figürü olan yüzük taşı monte edilmiştir. Yan tarafta ufak topuz çıkıntısı vardır.
| Kat. No: | 179 | |
| Adı: | Yüzük, çift taşlı | |
| Cinsi: | Altın | |
| Geliş Yeri: | Konya | |
| Geliş Şekli: | Satın alınma | |
| Boyutları: | Yük.: 1,8 cm.; gen.: 1,9 cm. | |
| Ağırlığı: | 4,5 gr. | |
| Dönemi: | Roma dönemi |
İki ayrı masif yüzük halkası altta birleştirilip tek yüzük haline getirilerek aralarına burmalı bir halka eklenmiştir. Her iki yüzüğün üst kısmına birer hafif oval yuva içine koyu mavi renkli bir taş yerleştirilmiştir. Yuvaların çevresinde birer sıra granüle, uçlarında da birer granüle üçgen bulunmaktadır.
| Kat. No: | 180 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın | |
| Geliş Yeri: | Keban, Ağın | |
| Geliş Şekli: | Ağın kazısı, 1968 | |
| Boyutları: | Çap: 1,8 cm. | |
| Ağırlığı: | 1,82 gr. | |
| Dönemi: | 1.S. 2.-3. yüzyıl |
Yassı ve enli altın halkanın üstüne simetrik olmayan bir düzenlemeyle çeşitli bezemeler yerleştirilmiştir. İki uçta halka üstüne sarılmış teller yer almaktadır. Daha sonra bir tarafta üç kabara ve yine sarma bir tel vardır. Bu telden sonra ufak yuvarlak yuvalara yerleştirilmiş iki kırmızı taş ile bunların arasındaki büyük kabara gelir. Kırmızı taşların oturduğu yuvaların çevresi bir sıra granüle bezelidir. Halkanın bir kısmı eksiktir.
| Kat. No: | 183 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve cam hamuru | |
| Geliş Yeri: | Uşak, Kula | |
| Geliş Şekli: | Satın alınma | |
| Boyutları: | Yük.: 2,1 cm.; gen.: 1,9 cm. | |
| Ağırlığı: | 0,65 gr. | |
| Dönemi: | İ.S. 3. yüzyıl |
İnce yatay çentikli altın halka, yüksek yuvarlak altın yuvaya yanlardan ikişer minik kürecikle lehimlenerek tutturulmuştur. Gri cam hamurundan yapılmış boncuk sonradan yüksek silindirik yuvaya oturtulmuştur.
| Kat. No: | 185 | |
| Adı: | Yüzük, taşlı | |
| Cinsi: | Altın ve sard | |
| Geliş Yeri: | Bilinmiyor | |
| Geliş Şekli: | Bilinmiyor | |
| Boyutları: | Gen.: 2,15 cm.; yük.: 1,8 cm. | |
| Ağırlığı: | 8,55 gr. | |
| Dönemi: | Geç Roma dönemi |
Masif ve enli mühür yüzüğün halkası altına yuvarlak, üstte keskin köşelidir. Ortadaki kenarları yuvarlaklaştırılmış bir dikdörtgenin içindeki yuvaya elips şeklinde, üzeri yazıtlı, yüksek bir sard yerleştirilmiştir. Yazıda iki satır halinde ve sağdan sola doğru ters olarak: A?HNO – K?EOVC (Athenokleos’un) yazısı okunmaktadır.
| Kat. No: | 187 | |
| Adı: | Yüzük mühür | |
| Cinsi: | Altın | |
| Geliş Yeri: | Alacahöyük | |
| Geliş Şekli: | Kazı buluntusu | |
| Boyutları: | Yük.: 1,9 cm.; gen.: 2,5 cm. | |
| Ağırlığı: | 18,87 gr. | |
| Dönemi: | İ.Ö. 14. 13. yüzyıl |
Yivlendirilmiş geniş enli halkaya daire formlu yassı plaka (kaş) lehimle tutturulmuştur. Üzerinde, ortada, kazıma olarak hiyeroglif bir yazı ile çevresinde enli bir örgü bantı ile ince bir bant yer almaktadır. Hiyerogliften yüzüğün La-la-su adlı bir kişiye ait olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca ismin yanında hayat sembolü olan (a)nkh bulunmaktadır.
| Kat. No: | 188 | |
| Adı: | Yüzük | |
| Cinsi: | Altın | |
| Geliş Yeri: | Gordion | |
| Geliş Şekli: | Kazı buluntusu | |
| Boyutları: | Çap: 1,8 cm. | |
| Ağırlığı: | 7,25 gr. | |
| Dönemi: | İ.Ö. 4. yüzyıl |
Enli, ezilmiş halkası daire şeklindeki üst kısma lehimlenmiştir. Üstünde kazıma ile yapılmış templum in antis planlı bir tapınağın cephesi yer almaktadır. Tapınağın, akroterleri, bir rozetin tasvir edildiği alınlığı ve içinde ayakta duran tanrıça heykeli görülmektedir.
| Kat. No: | 192 | |
| Adı: | Yüzük | |
| Cinsi: | Altın | |
| Geliş Yeri: | Keban, Ağın | |
| Geliş Şekli: | Kazı buluntusu 1968 | |
| Boyutları: | Yük.: 1,5 cm.; gen.: 1,85 cm. | |
| Ağırlığı: | 1,97 gr. | |
| Dönemi: | İ.S. 2.-3. yüzyıl |
Üstü noktalama bezeli kalın altın dikdörtgen bir levhanın kısa kenarlarının uçlarına iri altın kürecikler lehimlenerek kalın ve yumuşak kesitli yüzük halkasına tutturulmuştur.
| Kat. No: | 194 | |
| Adı: | Yüzük | |
| Cinsi: | Altın | |
| Geliş Yeri: | Uşak, Eşme | |
| Geliş Şekli: | Satın alınma | |
| Boyutları: | Gen.: 1,6 cm.; Yük.: 1,7 cm. | |
| Ağırlığı: | 2,4 gr. | |
| Dönemi: | İ.S. 3. yüzyıl |
Altta ince olan halka yukarıya doğru genişleyerek daha da incelmekte ve kare bir plaka haline gelmektedir. Karşılıklı iki kenarı biraz ovalleştirilmiştir. İçine dikdörtgen bir çerçeve çizilmiş, köşelerine de birer tane iri granüle lehimlenmiştir. Çerçevenin içinde barış ve dostluğun simgesi olan ve sikkeler üzerinde de görülen, tokalaşan iki el (Dextrarum Iunctio) kabartması vardır.
(Anadolu Medeniyetleri Müzesinde Sergilenen Antik Takılar) kultur.gov.tr