Ana Fikir Nedir Ne Demektir Ana Fikir Nasıl Yazılır, Nasıl Bulunur

ANA FİKİR

Her yazı bir duygunun ya da düşüncenin verisidir. Yazar herhangi bir konuyu işlerken, onu kendi duygu ve düşüncesine göre yeni bir kalıba döker, yeni bir sekile sokar. Bu yeni şekle göre yazısını geliştiren yazar, eserinin bitiminde, bize bir şey söylemek ister. Yani yazarın, bu eserinin özünde bir temel fikri vardır. Bu temel fikre ana fikir denir.

Ana fikri olmıyan yazı hemen hemen yok gibidir. Yalnız sırf duyulmak için yazılan şiirlerde ana fikir aranmıyabilir. Çünkü bu çeşit şiirler açıklanmak, yorumlanmak için değil, mısralarının ritim ve musikisinden ruhun derinliklerine inmek için yazılırlar. Ahmet Haşim’in birçok şiirleri bu cinstendir. Bunları bir kenara bırakırsak, gerek manzum yazılarda, gerekse nesirlerde bir ana fikir her zaman bulunur.

Ana fikir, bir yazının belkemiğidir. Yardımcı fikirler, yazının, bu belkemiğine bağlı kaburgalarıdır. Bunlar birbirlerine bağlı olmadıkça yazının göğüs kafesi teşekkül etmez. Yardımcı fikirlerin birbirleriyle olan ilgilerine göre sıralanışları, yani yazıyı bir plâna bağlamak, ana fikrin çevresinde olur.

Bazı yazılarda ana fikir birden fazla olabilir. Kimi yazar, eserinden, birkaç yönde sonuç çıkarılmasını ister. Burada şunu belirtmek gerekir ki birçok öğrenci, “Yazıdan çıkarılan sonuç nedir?” sorusuna, “Efendim, sonucunda Ayşe öldü!” gibi garip bir cevap vermektedirler. Halbuki istenilen şey, hikâyeden çıkarılması gereken derstir. Yani yazarın, eserine oturttuğu ana fikrî bulmak lâzımdır.

Bir yazı yazmak istendiği zaman, ana fikrin çok kuvvetli olmasına dikkat etmelidir. Zayıf bir fikir, yazının değerini düşürür. Ana fikir kuvvetli olunca, onu besliyecek yardımcı fikirler de güçlü olur. Ana fikir ve yardımcı fikirlerin güçlü olmaları, ifadede kullanılacak kelimelerin, en uygun olanlarının seçimini kolaylaştırır, kompozisyon örgüsünün sağlamlığını artırır.

Ana fikir, konu demek değildir. Yalnız ana fikirle yazı başlığı arasında sıkı bir ilgi vardır. Onun için yazı başlığını meydana getirecek olan kelimelerin seçiminde dikkatli olmak lâzımdır. Başlık ana fikri sembolize edebilmelidir.