Altunizade Konağı Nerededir, Tarihi, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Altunîzâde Konağı, Üsküdar Altunîzâde’de XIX yüzyıla ait bir konak.

Tophanelioğlu caddesi üzerinde büyük bir bahçe içinde yer alan konak, yakla­şık 480 mz’lik bir alana inşa edilmiştir. Yapım tarihi belli olmamakla birlikte, Altunîzâde İsmail Zühdü Paşa tarafın­dan, karşısında bulunan 1282 (1865-66) tarihli külliyeden önce yaptırıldığı bilin­mektedir. Harem ve selâmlık kısımları­nın ayrı ayrı planlanmış olmasıyla dik­kati çeker. Bugün yalnız harem kısmı mevcut olup üç katlıdır. Bina, arazinin hafif meyilli olmasından dolayı doğu yö­nünde subasman üzerine oturtulmuş ve bodrum bu kısma yerleştirilmiştir. Tam simetrik bir plana sahip bulunan yapı­nın üç katı da aynı şekilde düzenlenmiş­tir. Katların hiçbirinde mutfak ve banyo bulunmaması, bu hizmet birimlerinin bi­nadan ayrı olarak tasarlandıklarını gös­termekte ise de İzlerine bugüne kadar rastlanmamıştır.

Yapıya, batı cephesinde yer alan ve önünde iki tarafı dörder basamaklı bir sahanlık bulunan çift kanatlı bir kapıdan girilir. Her katta aynı plana göre yer­leştirilmiş geniş bir sofa, bu sofadan ge­çilen çokgen bir salon ile koridorlara açı­lan odalar ve tuvaletler bulunmaktadır. Diğerlerinden daha büyük ve dışa taşkın olan köşelerdeki odalar son devir Osmanlı mimarisinde sıkça rastlanan bir özel­lik, yanlardaki tuvaletlerle küçük odalar ve bunları salondan ayıran koridorlar ise Türk ev hayatına uygun düşen dikkat çekici yeniliklerdir. Taşlığın doğusunda yer alan bir iç kapıdan üst katlara çıkı­lır. Konakta yalnız en üst kat salonunun tavanı manzara resimleri ile süslenmiş­tir. Geometrik çerçevelere alınmış olan bu resimler, üzerine yapıldıkları sıvanın yer yer dökülmesi sebebiyle gittikçe ha­rap olmaktadır. Diğer katlardaki salon­larla odaların tavanları ise basit geomet­rik motiflerle süslenmiş olup çokgen planlı salonların süslemeleri, mekân pla­nına uygun çokgen motiflerden oluştu­rulmuştur. Yapının mimarisinde genel olarak Türk sivil mimarisinin geleneksel izleri görülmekte ise de planlamada ve motiflerin kullanımında serbest bir uy­gulamaya girilerek yeni bir senteze ula­şılmıştır. Halen harap vaziyette bulunan ve özel bir şirket tarafından satın alı­nan köşk, aynı planda içten betonarme dıştan ahşap olarak yeniden yapılmak üzere 1989’da yıktırılmış, ikinci kat­taki manzara resimleri de sergilenmek üzere korunmaya alınmıştır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi