Nedir ?

Altın Ezme İşlemi Nedir, Ne Demek, Hakkında Bilgi

Altın Ezme, Altın varakların arap zamkı veya bal yardımı ile ezilip kamış kalemle yazılabilecek veya fırça ile sürülebilecek hale getirilme işlemi.

Altın varaklan ezme işi büyük ve çu­kur bir çini veya sırlı toprak kap içinde yapılır. Kabın fazla derin olmaması, sır kısmında çatlak bulunmaması ve içinin yivsiz, temiz ve yağsız olmasına bilhas­sa dikkat edilir. Altın parmaklarla ezile­ceğinden bu işe başlamadan önce eller sabunla iyice yıkanarak temizlenmelidir. Ezme işleminde arap zamkı ile süzme bal aynı sonucu verdiği için. iyi cins arap zamkının koyu mahlülünden veya süzme baldan birkaç damla alınıp ka­bın ortasına konur, önce sağ elin orta parmağı zamka hafifçe değdirilip altın varak alınarak kabın içindeki zamkın üzerine bırakılır. Parlaklığı tamamen kayboluncaya kadar etrafa yaymadan tek parmakla ezilerek hamur haline ge­tirilir. Bu sırada diğer varaklar da birer birer kaba alınıp aynı işleme tâbi tutu­lur. Varaklar çoğaldıkça altın üç orta parmakla döndürüle döndürüle iyice ezi­lir. Varakların hepsi zamk üzerinde top­landıktan sonra ezmeye en az bir saat devam edilmelidir. Eskiden altını daha ince olması için el ayasıyla ezerlerdi. Ez­me sırasında kap iki bacağın arasına sı­kıştırılarak diğer el ile iyice kavranırsa ezme İşlemi daha başarılı olur. Zamk veya bal. parmak hareketine mâni ola­cak derecede koyulaştığında birkaç dam­la su damlatılabilir. Fakat ezme sırasın­da mümkün olduğu kadar az su ilâvesi­ne dikkat edilmelidir. Parmak rahat hareket ederken altın iyice ezilmez, ancak zorlandığı zaman esas ezilme başlamış olur. Altının iyi ezilip ezilmediğini anla­mak için üzerine iki damla su damlatı­lır. Eğer altın, hâreler halinde su dam­lalarının üzerine çıkacak kadar incelmişse ezme işine son verilir. Fakat bü­yük parçalar görülüyorsa yeniden aynı tarzda ezmeye devam edilir.

Ezme işlemi tamamlanınca altını ez­mekte kullanılan parmaklar kabın için­de temiz su ile yıkanır. Parmaklar iyice temizlenince kaptaki altın su ile karıştı­rılır ve parmakla çalkalanır. Bu suretle altın zamktan kısmen ayrılmış olur. Da­ha sonra kabın alabileceği kadar su ilâ­ve edilerek 8-10 saat bir kenara bırakılır ve altının tamamen dibe çökmesi bekle­nir. Bekleme süresinde kabın sarsılma­ması gerekir. Altının dibe çökme müd­deti ne kadar uzun olursa o kadar iyi ezilmiş demektir. İyi ezilmeyen altınlar kısa zamanda dibe çöker ve ortada top­lanır. Bu altını yeniden ezmek gerekir.

Çökme işi tamam olunca altının üze­rindeki kirli ve zamklı su, mümkün ol­duğu kadar yavaş ve sallanmadan di­ğer bir kaba aktarılır. Kaptaki ıslak al­tın zerreleri az bir su ile küçük bir kâ­seye boşaltılır. Kâse ağzına kadar temiz su İle doldurularak ikinci defa 10-12 sa­atlik müddetle bekletilir. Altın dibe çö­künce üzerindeki su boşaltılır. Bu şekil­de altın kullanılma kıvamına gelmiş olur. Kabın dibinde kalan ıslak altn kendi ha­linde kurumaya bırakılacağı gibi hafif ateş üzerine konarak suyu uçurulabilir. Sarı boya görünümündeki bu altın biraz mat olur. Üstü kapalı olarak saklanmalı ve her türlü tozdan korunmalıdır.

Ezilen altını kullanmak gerektiğinde jelatinli su ile karıştırılır ve kamış kale­min ucuna fırça yardımı ile konarak ya­zılır veya fırça ile sürü­lür. Kuruduktan sonra zer mühre deni­len cilâlı sert bir taşla parlatılır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi