ALT-KÜLTÜR

 

Bir sosyal grubun veya
zümrenin, bünyesin­de yaşadığı ülke veya toplumun genel kültür bütünü İçinde,
etnik, dini, yerel ve meslekî ne­denlerle farklılık gösteren dilleri,
elbiseleri, evleri, çocuk yetiştirme tarzları, hayat ve dün­ya görüşleri,
yaşama biçimleri vardır. İşte bu farklı kültürel yönlere alt-kültür adı
verilir. Ba­zı kaynaklarda talî kültür adı da verilir. Her sosyal sınıf veya
zümre şiddetli bir eritme poli­tikası yahut baskı olmadıkça, kendilerine mah­sus
az çok farklı olan bu kültürlerini sürdürür­ler.

Çok çeşitli ırk ve
gruptan insanlardan oluşan toplumlarda bu tür alt-kültürlere sık sık rastlanır. Amerika Birleşik devletleri ve Os­manlı
imparatorluğu bu tür toplumların tipik örnekleridir. Birincisinde Amiş’lerin ve zenci­lerin kültürleri, ikincisinde ise
ermeni, rum, yahudi, gürcü,
çerkez, dadaş, hatta türkmenle–rin kültürleri mensup oldukları genel kültür ve medeniyet
bünyesinde farklılık gösteren ta­lî (alt) kültürler olarak değerlendirilir. Bir
gru­bun kültürel özellikleri, farklı bir kültür özelli­ği göstermeyecek kadar
başka bir grubunkiyle kaynaşmış olabilir. Örneğin, göçmen grupla­rın,
ülkelerine göç ettikleri milletin kültürü ile ana vatanlarındaki kültürün
karışımından olu­şan alt-kültürlerİ vardır.
Türkiye’deki Afgan mültecilerinin kültürleri zamanla böyle bir oluşuma maruz
kalacaktır. Ünlü 93 Harbi nc–dcnİyle
Erzurum’dan Kayseri’ye ve daha baş­ka yerlere göç edenlerin farklılaşan
alt-kültür­lerinden söz edilir.

Mesleki unsurlar da
alt-kültürlerin oluşması­na yol açabilir. Nitekim, belirli bir mesleki
fonksiyonu yerine getirmek maksadıyla birara–ya gelen fertler arasında talî bir kültür meyda­na
gelmektedir. Zira onlar, geldikleri yerin mahallî kültürlerini taşıdıkları
gibi, ayrıca İçin­de bulunduktan yeni meslekî zümrenin kültü­rel özelliklerini
de benimserler; böylece yepye­ni bir kültür teşekkül etmiş olur ki, buna
“mes­leki alt-kültür” demek mümkündür.

Sonuç olarak alt-kültürlcr, her ne kadar ge­nel kültür içinde yer alır ve
onun bazı özellik­lerini taşırlarsa da, genel kültürlerin alt-kültür­lerin
toplamından ibaret olmadığını da belirt­mek gerekir.

İzzet ER

Bk. Azınlıklar; Halk Kültütii; Küttür. [1]