Alois Riehl Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

RIEHL, Alois (1844-1924)

Alman, filozof. Felsefenin bilgi kuramı temeline dayanması ve sorunların eleştirel bir yöntemle çözülmesi gereğini savunmuştur.

Ti Nisan 1844’te Bozen’da doğdu, 21 Kasım 1924’te Berlin’de öldü. Doğduğu ilde ortaöğrenimini bitirdikten sonra Graz Üniversitesi’nde felsefe okudu. 1874’te Graz, 1882’de Freiburg, 1895’te Kiel, 1898’de Halle, 1905-1919 arasında Berlin üniversitelerinde felsefe profesörü olarak görev aldı. Önce felsefe tarihi üzerinde durdu, sonra Kant’ın geliştirdiği eleştiri yöntemini benimseyerek bilgi kaynağı ve değeri sorunlarını işledi.

Riehl için felsefenin temel sorunu bilgi kuramıdır, bütün düşünce öğretileri ondan doğmuştur. Metafiziğin felsefeyle ilgisi yoktur, onun ileri sürdüğü sorunlara, us ilkelerine ve eleştiri yöntemine göre çözüm bulunamaz, bu nedenle bırakılmalıdır. İnsanda deney verilerini düzenleyip biçimlendirerek kesin bilgiyi oluşturan önsel (a priori) öğeler vardır. Ancak, Kant’m ortaya attığı zaman, uzay gibi bilginin önsel olanaklarına, toplumsal önsellik de, bir ilke olarak eklenmelidir. Toplumsal önsellik dış evrenin duyularla doğrudan doğruya algılanmasından doğan ve bireylerin üzerinde anlaşmaya vardıkları ortak kanıttır. Çünkü tek tek deneyler, birleşerek, toplumsal bir ilkenin oluşmasını sağlar. Bu ilke de nesneler evreniyle bağlantılıdır.

Nesneler evreni gerçek ve birdir. Bu evren, dış nesnelere yönelen bireysel bilince fizik olayları ve nesnel varlıklarla, bir bütünlük içindedir. Felsefenin görevi bu verileri bir bilgiye dönüştürecek nitelikte biçimlendirip açıklamaktır.

• YAPITLAR (başlıca): Der philosophische Kritizismus und re ine Bedentungfilr die pesitive Wissenschaft, 1876-1887, (“Felsefeye Özgü Eleştiricilik ve Onun Pozitif Bilime Göre Yorumu”); Einführung in die Philosophie der Gegemvart, 1903, (“Çağdaş FelsefeyeGiriş”)H.vonHelmholtzin seinem Ver-h’iltnis zu Kant, 1904, (“H.von Helmoltz’un Kant’la İlgi si”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi