Ali Suavi Kimdir, Hayatı, Mücadelesi, Eserleri

Gazeteci yazar. 1839’da İstanbul’da doğdu, 20 Mayıs 1878’de  V. Murad’ın gözetim altında tutulduğu Çırağan Sarayı’na baskında Beşiktaş Muhafızı Yedi Sekiz Hasan Paşa tarafından öldürüldü. Çankırılı bir tüccarın oğludur. Davutpaşa Rüştiyesi’nde okudu. Ayrıca medrese eğitimi gördü. Medresede Arapça ve Farsça, daha sonra gittiği Avrupa’da Fransızca ve İngilizce öğrendi.

1865’te açılan bir sınavı birincilikle kazanarak öğretmen oldu. Bir müddet Bursa ve Filibe’de öğretmenlik ve medrese hocalığı yaptı. Okullarda konferanslar, camilerde vaazlar verdi.

Ali Suavi, Yeni Osmanlıların hamisi Mustafa Fazıl Paşa’nın yardımıyla, Osmanlı toprakları dışında çıkarılan (Londra) ilk Türkçe gazete olani Muhbir 1868’e dek 50 sayı çıkardı. 1869’da Paris’e giderek orada kendi olanaklarıyla Ulûm dergisini çıkarmaya başladı. Ulûm’un eki olarak yayımladığı, tarih, coğrafya, ekonomi, ilahiyat, arkeoloji vb. konularda bilgi veren alfabetik Kamusü’l-ulûm ve’l-Maarif Batılı anlamdaki ilk Türk ansiklopedisidir. Ama, bu ansiklopedinin yalnızca beş formasını yayımlayabildi. 1871’de Almanlar’ın Paris’i kuşatması üzerine gazetesini Lyon’a taşımak zorunda kaldı. Bu dönemde, Yeni Osmanlılar’ın amaç ve kişiliklerini hicvetmeye başlamıştı. Mustafa Fazıl Paşa’nın İstanbul’a dönerek Âli Paşa hükümetinde görev alması üzerine onu ihanetle suçladı. Abdülaziz’in bağışladığı Yeni Osmanlılar İstanbul’a dönmeye başlayınca, Ali Suavi, II. Abdülhamid tahta geçtikten sonra, meşrutiyet aleyhinde yazdığıyazılarla padişahın güvenini kazandı. 1876’da özel afla İstanbul’a dönerek padişahın müşaviri oldu.