Ali Şeriati Hayatı Eserleri Fikirleri

IRAN’A DÖNÜŞ
Şeriati’nin ölümü üzerine, İran’ın yan-resmi gazetelerinden Kayhan’da şöyle bir yazı yayınlandı:
Şeriati 1964 ,”yılında, kendini her zamankinden dah.a Çok ülkesine, halkına Ve İslâm dinine hîzmet etmeye hazır hissetti ve kansızı. iki çocuğunu yanına alarak İran’a dönmeye karar verdi. Yanında kan toplumu için çok değerli bir hediye taşıyordu. Zira dini konularda bütünüyle yeni sayılabilecek bir yaklaşımı vardı. Bütün içtenliğiyle, gerçek İslâm’ın çizdiği çerçeve içinde, dine ve millete ayni derecede zararlı olan batıl inançlara, mezheb taassubuna ve ikiyüzlülüğe karşı savaşmak kararındaydı… İran’a döndükten sonra Meşhed Üniversitesi’ne profesör tayin edildi.

Bu alıntının ilk iki cümlesini doğru kabul edersek, sonuncu cümle, yani «bir üniversiteye tayin edilmesi» bize hiç de garip gelmeyecektir. Fakat işin içyüzü, hiç de sanıldığı gibi değildir: Beş yıllık bir aradan sqnra ülkesine döndüğünde, daha sınır kapısında, karısmın ve çocuklarının yanında hemen tutuklanmış ve doğru hapishaneye gönderilmiş, uzun bir süre babasıyla bile . görüştürülmemiştir. Serbest bırakıldıktan sonra da, «Iran toplumu için getirdiği çok değerli hediyeye ve yaptığı .doktoraya rağmen, yıllarca, Fransa’ya gitmeden önceki kadrosuyla birçok lisede ve Yüksek Ziraat Mektebi’nde öğretmenlik yapmaya zorlanmıştır. İran, onu işte böyle karşılamıştır. Zaten bütün hayatı boyunca öz-yurdu ona zindan edilmiştir. Ama bütün bunlar, onun mücadele azmini daha da bilemekten başka bir işe yaramamıştır. Birkaç yıl sonra da, kendisi böyle bir istekte bulunmadığı halde, kazara veya yanlışlıkla Meşhed Üniversitesi’ne tayin edilmiştir. Bunun üzerine, genç kuşaklara yol gösterme” çabalan, «daha doğrudan doğruya» bir nitelik kazanmıştır. Değişik fakültelerde okuyan pek çok genç, onun öğrencisi olmaktan gurur duymakta, verdiği dersler umulmadık derecede kalabalık öğrenci toplulukları tarafından izlenmektedir. Ne var ki, üniversite, ona karşı gösterilen bu ilgiden hiç hoşnut değildir. Dargörüşlülük, küçüklük, kıskançlık, kötülük elele vererek onu engellemeye çalışır. Meşhed Üniversitesinin yöneticileri, onun ders veresine artık tahammül edemez hale gelmişlerdir. Şeriati, serbest öğretim yöntemlerini, geleneksel yöntemlerden yeğ tutmakta,,öz- gürlükle bilgi arasında bir fark görmemektedir. Sonunda istifa etmek zorunda bırakılır.
Meşhed Üniversitesi’nden ayrılmasıyla birlikte, yoğun bir eylem fırsatı bulmuştur. Verdiği konferans ve derslerle, toplumsal ve dini konularda yazdığı incelemelerle genç kuşak ve toplum üzerinde etkili olan yeni bir düşünce akımı başlatır. Bunun karşılığı da, mahkeme önüne çıkartılmadan- beşyüz gün hücre hapsi ve sonunda sürgünde tadılan şehadettir.
Dr. Şeriati, tevhide kelimenin tam anlamıyla inanan bir- mümin, toplumsal sorumlulukları konusunda bir an bile yan çizmemiş bir aydındı. Kendisi gibi fedakar birkaç dostuyla birlikte, tebliği yerine ulaştırabilmek için insanm bütün hayatını (çalışmalarını, mesleğini, işini ve hatta ailesini) feda etmesinin hâlâ mümkün olduğunu-‘ gösterdi. Bütün ömrünü mücahe- deye ve mücadeleye verdi; bu unutulmuş ve cahil bı- / rakılmış genç kuşakları, içine düştükleri şaşkınlıktan ve kararsızlıktan kurtarabilmek umuduyla, İslâm’ın tanıtılması için sürekli çabaladı. Sofuluk perdesi ardına gizlenen kokuşmuş unsurların sürekli engellemelerine ve hatta kundaklamalarına rağmen İran toplu- munu derinden etkiledi ve gerek yabancı emperya-listlere, gerekse yerli işbirlikçilerine büyük bir darbe indirdi. Eserleri, genç kuşakların yolunu aydınlatmaı- . ya devam edecektir. /