Ali Paşa (Hekimoğlu) Kimdir, Kısaca Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

ALİ PAŞA [ Hekimoğlu ] (1689 – 1758)

Osmanlı sadrazamı. I. Mahmud ve III. Osman döneminde üç kez sadrazamlık yapmıştır.

4 Haziran 1689’da İstanbul’da doğdu. 14 Ağustos 1758’de Kütahya’da öldü. Babası Venedikli dönmelerden Nuh Efendi’dir. Asıl adı Ali Âli’dir. İyi bir öğrenim gördü. III. Ahmed döneminde hassa askeri olarak saraya girip kısa zamanda kapıcıbaşılığa yükseldi. Ancak kendisini çekemeyen Silahdar Ali Paşa’ nıfı padişahı etkilemesi sonucu saraydan uzaklaştırılarak Zile voyvodalığına atandı. 1719’da beylerbeyi rütbesiyle Türkmen ağası, 1722’de Rumeli beylerbeyi rütbesiyle Adana valisi oldu ve yöredeki ayaklanmaları bastırdı.

1724’te Halep valiliğine atanarak Köprülüzade Abdullah Paşa’nın Doğu seferine katıldı ve Tebriz’in alınmasında yararlık gösterdi. 1725’te vezir, ertesi yıl da Anadolu beylerbeyi oldu. Aynı yıl Abdullah Paşa’nın yerine Doğu ordusu komutanlığı ve Tebriz muhafızlığına getirildi. Ancak adamlarının yörede yaptığı zorbalıklar şikâyet konusu olunca 1728’de önce Şehrizûr, ardından Sivas Eyaleti’ne gönderildi. 1729’da Diyarbakır valisi, 1730’da yeniden Doğu ordusu komutanı oldu. Ertesi yıl III. Tahmasb’ı Kuzican’da yenerek Tebriz, Urmiye ve Hemedan’ı geri aldı. 1732’de Topal Osman Paşa’nm yerine sadrazam oldu. 1735’te Bağdat’ı ele geçiren Nadir Şah’ı püskürten Topal Osman Paşa’nın Kerkük yakınlarında şehit edilmesi ve ordunun dağılması üzerine I. Mahmud, Ali Paşa’yı sadrazamlıktan alarak Midilli’ye sürdü.

Bir yıl sonra affedilerek Bosna valiliğine getirildi. Uç yıl boyunca yöreyi Avusturyalılar’ın saldırılarına karşı korudu. 1740’ta Kölemen beylerini sindirmek ve güvenliği sağlamak amacıyla Mısır’a gönderildi. 1741’de yeniden Anadolu beylerbeyi, 1742’de de ikinci kez sadrazam oldu. Ancak ertesi yıl görevden alınarak yine Midilli’ye sürüldü. Yetenekli bir yönetici olduğu için bir türlü gözden çıkarılamayan He-kimoğlu Ali Paşa yeniden affedilerek 1744’te Bosna, 1745’te Halep valisi oldu. Aynı yıl Anadolu beylerbeyi olarak Doğu ordusu komutanlığına atandı. 1746’da Nadir Şah’la antlaşma yaptıktan sonra üçüncü kez Bosna valiliğine gönderildi. 1754’te Anadolu beylerbeyliğine, 1755’te III. Osman tarafından üçüncü kez sadrazamlığa getirildi. Ancak kendisini çekemeyenlerin oyunları sonucu üç ay sonra görevden alındı ve Kıbrıs’a sürüldü. Aynı yıl affedilerek Mısır valiliğine atandı. 1756’da yeniden Anadolu beylerbeyi olan Ali Paşa, iki yıl sonra Kütahya’da hizmetçileri tarafından zehirlenerek öldürüldü.

Şiirle ilgilenen Hekimoğlu Ali Paşa, “Ali” mahlası ile şiirler de yazmıştır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi